Nghiên cứu - Trao đổi
Vai trò của quân tình nguyện Việt Nam trong việc giúp nhân dân Campuchia thoát khỏi chế độ diệt chủng Pôn pốt và trong thời kỳ xây dựng đất nước
Ngày Đăng: 11/3/2019 9:55 Lượt xem: 426
Việt Nam và Campuchia là hai nước láng giềng, có mối quan hệ đoàn kết, hữu nghị truyền thống lâu đời. Trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược, bộ đội Việt Nam đã làm nghĩa vụ quốc tế giúp nhân dân Campuchia chống kẻ thù chung, giành độc lập dân tộc. Giai đoạn 1975 – 1979, chế độ diệt chủng Pôn pốt cầm quyền ở Campuchia, chúng thi hành chính sách đàn áp tàn bạo, cấm đoán quyền tự do, khiến cho đời sống của nhân dân đất nước chùa tháp chìm trong đau thương. Yêu cầu cấp bách của cộng đồng quốc tế lúc này là phải có biện pháp kịp thời can thiệp để giải phóng người dân Campuchia thoát khỏi sự tàn sát dã man của chúng. Với phương châm “giúp bạn là tự giúp mình”, cán bộ, chiến sỹ quân tình nguyện Việt Nam đã không quản ngại gian khổ, hy sinh dũng cảm chiến đấu đánh đổ tập đoàn Pôn pốt Iêng – Xary, giúp dân tộc Campuchia giành lại hòa bình, ổn định. Vai trò to lớn của lực lượng quân đội Việt Nam đối với nhân dân Campuchia trong đấu tranh chống chế độ diệt chủng, xây dựng đất nước thể hiện cụ thể ở một số nội dung sau:
Một là, quân tình nguyện Việt Nam giúp nhân dân Campuchia đấu tranh thoát khỏi chế độ diệt chủng
Năm 1975, đất nước Campuchia giành thắng lợi trong cuộc kháng chiến chống đế quốc Mỹ xâm lược. Nhân dân hòa trong niềm hạnh phúc khi được hưởng cuộc sống tự do, độc lập. Song ngay sau ngày chiến thắng, tập đoàn Pôn pốt – Iêng – Xary đã phản bội sự nghiệp cách mạng của nhân dân Campuchia, thi hành đường lối và chính sách phản động về chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội… gây nên thảm họa diệt chủng đối với nhân dân trong nước, khiến gần 3 triệu người dân vô tội thiệt mạng. Về đối ngoại, với tư tưởng dân tộc cực đoan, chúng phá hoại khối đại đoàn kết dân tộc của nhân dân ba nước Đông Dương, phát động chiến tranh xâm lược Việt Nam. Trước tình hình trên, Mặt trận đoàn kết dân tộc cứu nước Campuchia kêu gọi nhân dân trong nước đứng lên chống nạn diệt chủng, đồng thời nhờ sự giúp đỡ của cộng đồng quốc tế, trong đó có sự giúp đỡ của nước láng giềng Việt Nam đem lại hòa bình, ổn định cho đất nước.
Thực hiện sứ mệnh bảo vệ Tổ quốc, quân đội Việt Nam đã mở cuộc phản công chiến lược đập tan cuộc tiến công xâm lược Việt Nam của thế lực Pôn pốt – Iêng – Xary; sau đó, phối hợp với lực lượng vũ trang Campuchia đánh tan lực lượng quân sự Pôn pốt, xóa bỏ chế độ diệt chủng, giải phóng Phnôm – Pênh ngày 07/01/1979, giành thắng lợi quyết định trên phạm vi cả nước ngày 17/01/1979. Có được thắng lợi to lớn trên do tinh thần đấu tranh anh dũng của toàn Đảng, toàn dân Campuchia và sự ủng hộ, giúp đỡ của quân tình nguyện Việt Nam. Với sự giúp đỡ nhiệt tình và hy sinh quên mình, hình ảnh Bộ đội cụ Hồ được nhân dân Campuchia tôn vinh, gọi là quân đội Nhà Phật.
Hai là, quân tình nguyện Việt Nam giúp nhân dân Campuchia khôi phục và tái thiết đất nước
Để bảo vệ thành quả cách mạng và nhanh chóng ổn định đời sống nhân dân, ngày 18/02/1979, hai nước Việt Nam – Campuchia ký Hiệp ước “Hòa bình, hữu nghị và hợp tác”. Thực hiện các điều khoản trong Hiệp ước, Việt Nam để lại một lực lượng quân tình nguyện và nhanh chóng cử chuyên gia kinh tế, chính trị, quân sự, ngoại giao… sang giúp nhân dân Campuchia.
Khoảng thời gian 10 năm (1979 – 1989) ở đất nước Campuchia, quân tình nguyện Việt Nam làm tốt chức năng đội quân chiến đấu, giúp nhân dân Campuchia nhanh chóng ổn định đời sống. Mặc dù đất nước đã giành được chính quyền, song hậu quả chiến tranh còn nặng nề, kinh tế giảm sút, cơ sở vật chất, phương tiện và công cụ sản xuất bị phá hoại nghiêm trọng. Nạn đói cùng với dịch bệnh tràn lan, hầu hết người dân chưa bắt tay ngay vào lao động sản xuất được vì điều kiện thời tiết, thiếu công cụ, phương tiện lao động và giống cây trồng…
Trong hoàn cảnh đó, cùng với sự nỗ lực cố gắng của toàn Đảng, toàn dân Campuchia, quân tình nguyện Việt Nam luôn bám sát cơ sở để thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ của mình; tham gia chiến dịch chở hàng, phân phát lương thực cứu đói; vận chuyển thóc giống, nông cụ… đến các địa phương nhằm giúp nhân dân tăng cường trồng trọt, chăn nuôi. Không những thế, đội quân tình nguyện Việt Nam giúp nhân dân áp dụng kĩ thuật thâm canh tăng năng suất, bỏ dần tập quán canh tác lạc hậu. Kết quả đến cuối năm 1979, nhân dân Campuchia vượt qua nạn đói, cuối năm 1987, sản lượng lương thực đạt 2 triệu tấn, công nghiệp sản xuất được một khối lượng hàng hóa lớn.
Ba là, quân tình nguyện Việt Nam giúp bạn xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân, đủ sức tự bảo vệ mình
Tiếp tục thể hiện tinh thần quốc tế cao cả, trong sáng của Đảng, Chính phủ, nhân dân Việt Nam, giai đoạn 1979- 1982, quân tình nguyện Việt Nam giúp các lực lượng vũ trang cách mạng Campuchia vừa xây dựng lực lượng, vừa phối hợp chiến đấu truy quét tàn quân Pôn pốt ở các vùng biên giới phía Tây, Tây Bắc và nội địa. Cơ quan tiền phương Bộ Quốc phòng và đoàn chuyên gia quân sự 478 Việt Nam giúp Campuchia xây dựng bộ máy cơ quan Bộ Quốc phòng, lực lượng vũ trang ba thứ quân; thành lập các trường sỹ quan; huấn luyện lực lượng vũ trang địa phương… Nhờ đó, lực lượng cách mạng Campuchia dần lớn mạnh, từng bước đảm nhận được sứ mệnh của mình. Đến năm 1983, nước bạn đã tự bảo vệ được Thủ đô Phnôm pênh, cảng Kông – pông Xom; năm 1984 quản lý được thêm 4 tỉnh: Svây riêng, Prây – veng, Kông – pông Chàm, Kan – đan và một số huyện ở các tỉnh khác. Năm 1985, Campuchia đã làm chủ được một phần trên tuyến biên giới phía Tây, cùng quân tình nguyện Việt Nam mở nhiều trận đánh nhằm ngăn chặn, triệt phá những hành động phá hoại của địch. Trong nhiều trận đánh quân cách mạng Campuchia là nòng cốt, quân tình nguyện Việt Nam có nhiệm vụ phối hợp hoặc là lực lượng dự bị sẵn sàng tham gia khi cần thiết. Với sự giúp đỡ của quân tình nguyện Việt Nam, lực lượng vũ trang Campuchia thực sự lớn mạnh, đập tan nhiều nơi trú ẩn của tàn quân Pôn pốt, bảo vệ vững chắc nền hòa bình, ổn định của đất nước.
Giai đoạn hiện nay, mối quan hệ Việt Nam - Campuchia tiếp tục duy trì với phương châm “láng giềng tốt đẹp, hữu nghị truyền thống, hợp tác toàn diện, bền vững lâu dài” nhằm hướng tới sự phát triển toàn diện. Hai nước thường xuyên tiến hành trao đổi các đoàn cấp cao của Đảng, Chính phủ, Quốc hội cũng như giữa các bộ, ban, ngành, địa phương và giao lưu nhân dân. Qua các chuyến thăm, lãnh đạo các đoàn cấp cao đều khẳng định quyết tâm cùng nhau vun đắp tình đoàn kết bền chặt nhằm thực hiện thắng lợi sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc của mỗi nước. Không chỉ trong khuôn khổ hợp tác song phương, hai nước còn hợp tác và ủng hộ lẫn nhau tại diễn đàn hợp tác khu vực và quốc tế như hợp tác giữa 3 nước Việt Nam – Lào – Campuchia, hợp tác năm nước Campuchia – Lào – Mianma – Thái Lan – Việt Nam (ACMECS), hợp tác tiểu vùng Mê Kông mở rộng (GMS), Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN), Diễn đàn hợp tác Á - Âu (ASEM)... Thể hiện rõ tinh thần láng giềng tốt đẹp, ngày 25-26/02/2019, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng đã đến thăm đất nước Campuchia, hội đàm với Quốc vương Campuchia Norodom Sihamoni cùng nhiều lãnh đạo cấp cao của nước này. Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng và Thủ tướng Hun Sen đã chứng kiến Lễ ký kết 5 văn kiện hợp tác giữa hai nước. Trong cuộc gặp gỡ, hai bên đánh giá cao mối quan hệ tốt đẹp đã tạo dựng trong suốt 52 năm qua nhằm giữ gìn, bảo vệ và vun đắp khối đại đoàn kết giữa hai nước, cũng như trong khu vực và quốc tế.
Như vậy, vào thời điểm đất nước Campuchia gặp nhiều khó khăn nhất, Đảng Cộng sản Việt Nam đã đưa ra quyết định đúng đắn để lại một lực lượng lớn quân tình nguyện làm nghĩa vụ quốc tế giúp nước bạn đánh đổ chế độ Pôn pốt, đồng thời kiến thiết xây dựng đất nước, tiếp tục thắt chặt mối quan hệ hữu nghị giữa hai nước láng giềng. Trân trọng những thành quả đã tạo dựng trong quá khứ và giai đoạn hiện nay, hai nước Việt Nam – Campuchia luôn gìn giữ, vun đắp, cùng nhau hướng tới một tương lai tốt đẹp, bền vững.
Một là, quân tình nguyện Việt Nam giúp nhân dân Campuchia đấu tranh thoát khỏi chế độ diệt chủng
Năm 1975, đất nước Campuchia giành thắng lợi trong cuộc kháng chiến chống đế quốc Mỹ xâm lược. Nhân dân hòa trong niềm hạnh phúc khi được hưởng cuộc sống tự do, độc lập. Song ngay sau ngày chiến thắng, tập đoàn Pôn pốt – Iêng – Xary đã phản bội sự nghiệp cách mạng của nhân dân Campuchia, thi hành đường lối và chính sách phản động về chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội… gây nên thảm họa diệt chủng đối với nhân dân trong nước, khiến gần 3 triệu người dân vô tội thiệt mạng. Về đối ngoại, với tư tưởng dân tộc cực đoan, chúng phá hoại khối đại đoàn kết dân tộc của nhân dân ba nước Đông Dương, phát động chiến tranh xâm lược Việt Nam. Trước tình hình trên, Mặt trận đoàn kết dân tộc cứu nước Campuchia kêu gọi nhân dân trong nước đứng lên chống nạn diệt chủng, đồng thời nhờ sự giúp đỡ của cộng đồng quốc tế, trong đó có sự giúp đỡ của nước láng giềng Việt Nam đem lại hòa bình, ổn định cho đất nước.
Thực hiện sứ mệnh bảo vệ Tổ quốc, quân đội Việt Nam đã mở cuộc phản công chiến lược đập tan cuộc tiến công xâm lược Việt Nam của thế lực Pôn pốt – Iêng – Xary; sau đó, phối hợp với lực lượng vũ trang Campuchia đánh tan lực lượng quân sự Pôn pốt, xóa bỏ chế độ diệt chủng, giải phóng Phnôm – Pênh ngày 07/01/1979, giành thắng lợi quyết định trên phạm vi cả nước ngày 17/01/1979. Có được thắng lợi to lớn trên do tinh thần đấu tranh anh dũng của toàn Đảng, toàn dân Campuchia và sự ủng hộ, giúp đỡ của quân tình nguyện Việt Nam. Với sự giúp đỡ nhiệt tình và hy sinh quên mình, hình ảnh Bộ đội cụ Hồ được nhân dân Campuchia tôn vinh, gọi là quân đội Nhà Phật.
Hai là, quân tình nguyện Việt Nam giúp nhân dân Campuchia khôi phục và tái thiết đất nước
Để bảo vệ thành quả cách mạng và nhanh chóng ổn định đời sống nhân dân, ngày 18/02/1979, hai nước Việt Nam – Campuchia ký Hiệp ước “Hòa bình, hữu nghị và hợp tác”. Thực hiện các điều khoản trong Hiệp ước, Việt Nam để lại một lực lượng quân tình nguyện và nhanh chóng cử chuyên gia kinh tế, chính trị, quân sự, ngoại giao… sang giúp nhân dân Campuchia.
Khoảng thời gian 10 năm (1979 – 1989) ở đất nước Campuchia, quân tình nguyện Việt Nam làm tốt chức năng đội quân chiến đấu, giúp nhân dân Campuchia nhanh chóng ổn định đời sống. Mặc dù đất nước đã giành được chính quyền, song hậu quả chiến tranh còn nặng nề, kinh tế giảm sút, cơ sở vật chất, phương tiện và công cụ sản xuất bị phá hoại nghiêm trọng. Nạn đói cùng với dịch bệnh tràn lan, hầu hết người dân chưa bắt tay ngay vào lao động sản xuất được vì điều kiện thời tiết, thiếu công cụ, phương tiện lao động và giống cây trồng…
Trong hoàn cảnh đó, cùng với sự nỗ lực cố gắng của toàn Đảng, toàn dân Campuchia, quân tình nguyện Việt Nam luôn bám sát cơ sở để thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ của mình; tham gia chiến dịch chở hàng, phân phát lương thực cứu đói; vận chuyển thóc giống, nông cụ… đến các địa phương nhằm giúp nhân dân tăng cường trồng trọt, chăn nuôi. Không những thế, đội quân tình nguyện Việt Nam giúp nhân dân áp dụng kĩ thuật thâm canh tăng năng suất, bỏ dần tập quán canh tác lạc hậu. Kết quả đến cuối năm 1979, nhân dân Campuchia vượt qua nạn đói, cuối năm 1987, sản lượng lương thực đạt 2 triệu tấn, công nghiệp sản xuất được một khối lượng hàng hóa lớn.
Ba là, quân tình nguyện Việt Nam giúp bạn xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân, đủ sức tự bảo vệ mình
Tiếp tục thể hiện tinh thần quốc tế cao cả, trong sáng của Đảng, Chính phủ, nhân dân Việt Nam, giai đoạn 1979- 1982, quân tình nguyện Việt Nam giúp các lực lượng vũ trang cách mạng Campuchia vừa xây dựng lực lượng, vừa phối hợp chiến đấu truy quét tàn quân Pôn pốt ở các vùng biên giới phía Tây, Tây Bắc và nội địa. Cơ quan tiền phương Bộ Quốc phòng và đoàn chuyên gia quân sự 478 Việt Nam giúp Campuchia xây dựng bộ máy cơ quan Bộ Quốc phòng, lực lượng vũ trang ba thứ quân; thành lập các trường sỹ quan; huấn luyện lực lượng vũ trang địa phương… Nhờ đó, lực lượng cách mạng Campuchia dần lớn mạnh, từng bước đảm nhận được sứ mệnh của mình. Đến năm 1983, nước bạn đã tự bảo vệ được Thủ đô Phnôm pênh, cảng Kông – pông Xom; năm 1984 quản lý được thêm 4 tỉnh: Svây riêng, Prây – veng, Kông – pông Chàm, Kan – đan và một số huyện ở các tỉnh khác. Năm 1985, Campuchia đã làm chủ được một phần trên tuyến biên giới phía Tây, cùng quân tình nguyện Việt Nam mở nhiều trận đánh nhằm ngăn chặn, triệt phá những hành động phá hoại của địch. Trong nhiều trận đánh quân cách mạng Campuchia là nòng cốt, quân tình nguyện Việt Nam có nhiệm vụ phối hợp hoặc là lực lượng dự bị sẵn sàng tham gia khi cần thiết. Với sự giúp đỡ của quân tình nguyện Việt Nam, lực lượng vũ trang Campuchia thực sự lớn mạnh, đập tan nhiều nơi trú ẩn của tàn quân Pôn pốt, bảo vệ vững chắc nền hòa bình, ổn định của đất nước.
Giai đoạn hiện nay, mối quan hệ Việt Nam - Campuchia tiếp tục duy trì với phương châm “láng giềng tốt đẹp, hữu nghị truyền thống, hợp tác toàn diện, bền vững lâu dài” nhằm hướng tới sự phát triển toàn diện. Hai nước thường xuyên tiến hành trao đổi các đoàn cấp cao của Đảng, Chính phủ, Quốc hội cũng như giữa các bộ, ban, ngành, địa phương và giao lưu nhân dân. Qua các chuyến thăm, lãnh đạo các đoàn cấp cao đều khẳng định quyết tâm cùng nhau vun đắp tình đoàn kết bền chặt nhằm thực hiện thắng lợi sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc của mỗi nước. Không chỉ trong khuôn khổ hợp tác song phương, hai nước còn hợp tác và ủng hộ lẫn nhau tại diễn đàn hợp tác khu vực và quốc tế như hợp tác giữa 3 nước Việt Nam – Lào – Campuchia, hợp tác năm nước Campuchia – Lào – Mianma – Thái Lan – Việt Nam (ACMECS), hợp tác tiểu vùng Mê Kông mở rộng (GMS), Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN), Diễn đàn hợp tác Á - Âu (ASEM)... Thể hiện rõ tinh thần láng giềng tốt đẹp, ngày 25-26/02/2019, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng đã đến thăm đất nước Campuchia, hội đàm với Quốc vương Campuchia Norodom Sihamoni cùng nhiều lãnh đạo cấp cao của nước này. Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng và Thủ tướng Hun Sen đã chứng kiến Lễ ký kết 5 văn kiện hợp tác giữa hai nước. Trong cuộc gặp gỡ, hai bên đánh giá cao mối quan hệ tốt đẹp đã tạo dựng trong suốt 52 năm qua nhằm giữ gìn, bảo vệ và vun đắp khối đại đoàn kết giữa hai nước, cũng như trong khu vực và quốc tế.
Như vậy, vào thời điểm đất nước Campuchia gặp nhiều khó khăn nhất, Đảng Cộng sản Việt Nam đã đưa ra quyết định đúng đắn để lại một lực lượng lớn quân tình nguyện làm nghĩa vụ quốc tế giúp nước bạn đánh đổ chế độ Pôn pốt, đồng thời kiến thiết xây dựng đất nước, tiếp tục thắt chặt mối quan hệ hữu nghị giữa hai nước láng giềng. Trân trọng những thành quả đã tạo dựng trong quá khứ và giai đoạn hiện nay, hai nước Việt Nam – Campuchia luôn gìn giữ, vun đắp, cùng nhau hướng tới một tương lai tốt đẹp, bền vững.
Thạc sĩ Phạm Thị Thu Trang
Khoa Xây dựng Đảng
Khoa Xây dựng Đảng
Tài liệu tham khảo:
1. Sách Chiến tranh biên giới Tây Nam Việt Nam và dấu ấn quân tình nguyện Việt Nam đối với cách mạng Campuchia, Nxb Văn hóa – Thông tin, năm 2014.
Các tin liên quan:
- ❧ Phát huy tinh thần "Giữ vững chí khí chiến đấu" của Tổng Bí thư Trần Phú -
- ❧ Điện Biên Phủ - Tiếng sấm "chấn động địa cầu"- Bài 2: Tác động của Chiến thắng Điện Biên Phủ đối với chiến lược quân sự của Mỹ (tiếp theo và hết) -
- ❧ Điện Biên Phủ - tiếng sấm "chấn động địa cầu" - Bài 1: Thức tỉnh các nước thuộc địa, nửa thuộc địa -
- ❧ Tự hào và tin tưởng dưới lá cờ vẻ vang của Đảng, quyết tâm xây dựng một nước Việt Nam ngày càng giàu mạnh, văn minh, văn hiến và anh hùng -
- ❧ Bác bỏ những luận điệu xuyên tạc bài viết về Đảng của Tổng Bí thư -
