Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” là cuộc vận động lớn của Đảng, được xác định là một trong bốn giải pháp quan trọng thực hiện Nghị quyết Hội nghị lần thứ năm Ban Chấp hành Trung ương khoá VIII và Kết luận Hội nghị lần thứ mười Ban Chấp hành Trung ương khoá IX về xây dựng và phát triển nền văn hoá Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc. Nghị quyết Hội nghị lần thứ chín Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI tiếp tục khẳng định: “Xây dựng văn hóa trong hệ thống chính trị, trong từng cộng đồng làng, bản, khu phố, cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp và mỗi gia đình...”. Cụ thể hóa chủ trương của Đảng, ngày 16 tháng 9 năm 2011 Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 1610/QĐ –TTg phê duyệt chương trình thực hiện phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa, giai đoạn 2011 – 2015, định hướng đến năm 2020”, Ủy ban nhân dân tỉnh Tuyên Quang đã ban hành Kế hoạch số 12/KH-UBND ngày 23 tháng 3 năm 2012 thực hiện phong trào“Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa đến năm 2015, định hướng đến năm 2020”... Nhận thức rõ tầm quan trọng của phong trào, các cấp ủy Đảng, chính quyền trên địa bàn huyện Chiêm Hóa, tỉnh Tuyên Quang đã cụ thể hóa chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và triển khai phong trào sâu rộng, sôi nổi, hiệu quả theo đúng Kế hoạch số 24/KH-BCĐ, ngày 25/02/2019 của Ban Chỉ đạo huyện về thực hiện Phong trào "Toàn dân xây dựng đời sống văn hóa" thu hút đông đảo các tầng lớp nhân dân tham gia và trong năm 2019 huyện đã đạt được kết quả tích cực trong việc thực hiện 05 nội dung của phong trào.
          Thứ nhất, các đoàn thể chính trị - xã hội hỗ trợ đoàn viên, hội viên phát triển kinh tế, giúp nhau làm giàu chính đáng, xóa đói giảm nghèo: Ban chỉ đạo Phong trào huyện, các xã, thị trấn và cộng đồng dân cư đã phát huy tốt tinh thần đoàn kết, giúp nhau phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo bền vững, cụ thể: Hội Cựu chiến binh huyện đã động viện hội viên nêu cao tinh thần tự lực, tự cường, giúp nhau giảm nghèo, làm giàu chính đáng; tính đến hết tháng 12 năm 2019, Hội có 211 mô hình sản xuất kinh doanh giỏi các cấp, 100% chi hội có quỹ tự lập giúp 702 hội viên vay vốn phát triển kinh tế gia đình; Hội quản lý 100 tổ tiết kiệm vay vốn với Ngân hàng chính sách giúp 1.846 hộ hội viên vay vốn phát triển kinh tế hộ gia đình ổn định, vận động hội viên tích cực gieo cấy và chăm sóc các loại cây trồng đảm bảo mùa vụ... Huyện đoàn đã chỉ đạo đoàn cơ sở thành lập mới 34 mô hình thanh niên phát triển kinh tế; 03 Câu lạc bộ thanh niên phát triển kinh tế tại xã Nhân Lý, Vinh Quang, Xuân Quang; 03 Tổ hợp tác mây tre đan, cây có múi; 01 Hợp tác xã thanh niên tại xã Trung Hà. Phối hợp tổ chức 26 lớp tập huấn chuyển giao khoa học kỹ thuật, 04 lớp dạy nghề; tặng 37 con giống, 30 cây giống, hướng dẫn vay vốn cho 28 hộ gia đình đoàn viên thanh niên thoát nghèo. Hướng dẫn đoàn viên thanh niên vay vốn phát triển sản xuất với 94 tổ tiết kiệm vay vốn… Hội Liên hiệp phụ nữ huyện đã xây dựng được 36 mô hình phát triển kinh tế, tổ chức tuyên truyền, nâng cao nhận thức về khởi nghiệp và khởi sự kinh doanh cho 20.582 hội viên, phụ nữ, hỗ trợ khởi sự kinh doanh và khởi nghiệp cho 61 phụ nữ, hướng dẫn 02 ý tưởng tham dự Cuộc thi “Phụ nữ và tương lai của nền kinh tế xanh” có 01 ý tưởng được tôn vinh tại Lễ trao giải và được hỗ trợ cho vay phát triển kinh tế. Phối hợp tư vấn giới thiệu việc làm cho 215 chị em phụ nữ; phối hợp mở 06 lớp học nghề cho 180 hội viên phụ nữ. Hướng dẫn hộ hội viên vay vốn phát triển kinh tế tại 310 tổ tiết kiệm vay vốn từ các ngân hàng và quỹ hỗ trợ phụ nữ phát triển. Thành lập mới 41 nhóm“Phụ nữ giúp nhau viên gạch hồng và phát triển kinh tế” và xây dựng được 241 công trình…Hội nông dân đã tổ chức triển khai cho 14.033 hội viên đăng ký sản xuất kinh doanh giỏi, năm 2019 có 6.942 hộ đạt danh hiệu hội nông dân giỏi các cấp; các cấp hội đã hướng dẫn 304 hộ hội viên phát triển kinh tế thoát nghèo…Phòng Lao động Thương binh và xã hội huyện tham mưu thực hiện tốt công tác lao động việc làm, phân công, đôn đốc các xã, thị trấn, các cơ quan, đơn vị giúp đỡ hộ chính sách người có công nghèo thoát nghèo; đồng thời thực hiện có hiệu quả các giải pháp giảm nghèo. Kết quả năm 2019, số hộ nghèo trên địa bàn huyện giảm từ 7.237 hộ (21,12%) đầu năm xuống còn 5.511 hộ (16,03%).
          Thứ hai, xây dựng tư tưởng chính trị lành mạnh: để thực hiện tốt nội dung này các cấp ủy, chính quyền trên địa bàn huyện thường xuyên đẩy mạnh công tác tuyên truyền nâng cao chất lượng giáo dục tư tưởng, chính trị, đạo đức, lối sống cho cán bộ, đảng viên trong cơ quan, đơn vị và quần chúng nhân dân. Triển khai tổ chức thực hiện nghiêm túc Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" trong nội bộ gắn với Chỉ thị 05-CT/TW của Bộ Chính trị khóa XII về “Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Trong năm 2019, Ban Tuyên giáo Huyện ủy đã chỉ đạo tuyên truyền, vận động trong các chi, đảng bộ cơ sở, các cơ quan, đơn vị xây dựng nếp sống văn hoá gắn với công tác xây dựng Đảng, kết quả đã thực hiện tuyên truyền lồng ghép với 79 Hội nghị tuyên truyền về các Nghị quyết của Đảng, 156 Hội nghị thông tin thời sự chính sách, tuyên truyền hàng tháng tại các chi, đảng bộ cơ sở và chi bộ trực thuộc đảng ủy cơ sở với 5.115 Hội nghị qua đó góp phần thực hiện có hiệu quả Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”.

         Thứ ba, xây dựng nếp sống văn minh, kỷ cương xã hội và làm việc theo pháp luật: Ban Chỉ đạo phong trào các cấp trên địa bàn huyện đã lồng ghép nội dung vận động tuyên truyền, vận động quần chúng nhân dân chấp hành nghiêm chủ trương chính sách của Đảng, pháp luật Nhà nước, quy chế cơ quan, quy ước thôn, tổ dân phố đề ra. Thường xuyên vận động nhân dân đề cao tinh thần cảnh giác, đấu tranh chống mọi âm mưu diễn biến hòa bình của các thế lực thù địch, đấu tranh tố giác tội phạm, cảm hóa, giáo dục người có hành vi vi phạm pháp luật, chú trọng cảm hóa đối tượng vi phạm pháp luật là trẻ vị thành niên tại gia đình. Triển khai thực hiện có hiệu quả phong trào “Toàn dân bảo vệ an ninh tổ quốc”, phát huy tốt vai trò hòa giải ở khu dân cư trong việc giải quyết mâu thuẫn, xích mích xảy ra trên địa bàn. Trong năm, Công an huyện đã vận động đấu tranh tố giác tội phạm thu hút được 9.781 phiếu trong đó 394 phiếu có giá trị; tại các xã, thị trấn đến nay đã xây dựng được 321 tổ tự quản về an ninh trật tự ở các thôn, tổ dân phố với 2.247 thành viên.
          Các xã, thị trấn trên địa bàn huyện đã thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang và lễ hội theo quy định. Trong năm, toàn huyện có 1.220 đám cưới, phần lớn được tổ chức gọn nhẹ, tiết kiệm, trang trọng, phù hợp với phong tục, tập quán, truyền thống văn hóa địa phương và hoàn cảnh của mỗi gia đình; có 685 đám tang, đa số được tổ chức trang nghiêm, tiết kiệm; khi có việc tang các thôn, tổ dân phố đều thành lập Ban lễ tang đứng ra điều hành tang lễ; việc tổ chức ăn uống trong các đám tang đã giảm, tình trạng rắc tiền thật, vàng mã đã hạn chế; không còn tình trạng làm ma to kéo dài nhiều ngày...việc tổ chức các lễ hội phù hợp với phong tục tập quán tại địa phương, trong phần hội đã khai thác được nhiều hoạt động văn hóa văn nghệ, thể thao mang đậm bản sắc văn hóa các dân tộc của huyện đáp ứng được nhu cầu hưởng thụ văn hóa trong nhân dân.
         Thứ tư, xây dựng môi trường văn hóa sạch - đẹp - an toàn: trong năm các cơ quan, đơn vị, xã, thị trấn trên địa bàn huyện đã tuyên truyền sâu rộng đến toàn thể cán bộ, công chức, viên chức và người dân trong việc xây dựng môi trường văn hóa xanh - sạch - đẹp. Nhiều cơ quan, đơn vị làm tốt công tác vệ sinh môi trường; 100% xã, thị trấn đăng ký xây dựng thôn, tổ dân phố kiểu mẫu về môi trường xanh - sạch - đẹp, kết quả có 14/26 thôn, tổ dân phố đạt 13/13 tiêu chí và đạt thôn kiểu mẫu về môi trường xanh - sạch - đẹp bao gồm các xã: Hòa Phú, Phúc Sơn, Tân Thịnh, Yên Nguyên, Phúc Thịnh, Kim Bình, Hòa An, Vinh Quang, Trung Hòa, Phú Bình, Ngọc Hội, Tân An, Xuân Quang và thị trấn Vĩnh Lộc.
         Thứ năm, xây dựng thiết chế văn hoá, thể thao và nâng cao chất lượng hoạt động văn hoá và thể thao ở cơ sở: để thực hiện nội dung này, các cấp các ngành trên địa bàn huyện tiếp tục huy động nguồn xã hội hoá để xây dựng các thiết chế văn hoá - thông tin, thể thao cơ sở, nâng cao mức hưởng thụ văn hóa cho nhân dân, góp phần xây dựng đời sống văn hóa tinh thần. Tính đến thời điểm hiện tại toàn huyện có 24/26 xã, thị trấn có nhà văn hóa (còn 02 xã Hòa An, Yên Lập chưa có nhà văn hóa), 269/317 thôn, tổ dân phố có nhà văn hóa đã xây dựng kiên cố (trong đó có 242 nhà đã đạt chuẩn về xây dựng theo tiêu chí nông thôn mới); 42 nhà văn hóa chưa đạt chuẩn cần đầu tư xây dựng; 06 thôn, tổ dân phố chưa có nhà văn hóa. Các hoạt động văn hóa văn nghệ, thể thao phát triển mạnh từ huyện đến cơ sở. Nhiều Câu lạc bộ văn hóa, thể dục thể thao được duy trì và phát triển, cụ thể có: 45 Câu lạc bộ hát then, đàn tính, 07 Câu lạc bộ hát Páo dung, 91 Câu lạc bộ thể thao và câu lạc bộ khác như: Yoga, khiêu vũ thể thao... Tại trung tâm huyện tổ chức biểu diễn 25 chương trình văn nghệ với 380 diễn viên tham gia, biểu diễn 285 tiết mục phục vụ 39.000 lượt xem; tổ chức 1.500 trận thi đấu, giao hữu thể thao thu hút trên 150.000 lượt người xem và cổ vũ. Các xã, thị trấn tổ chức liên hoan văn nghệ quần chúng, giải thể thao, giao lưu văn nghệ, giao hữu thể thao nhân dịp kỷ niệm các ngày lễ lớn của đất nước và các sự kiện chính trị tại địa phương, chất lượng phong trào văn nghệ, thể thao ngày càng được nâng lên.
          Có thể thấy, trong năm 2019 các nội dung của phong trào "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa" đã được các cấp ủy Đảng, chính quyền huyện Chiêm Hóa triển khai sâu rộng đến toàn thể cán bộ, đảng viên và nhân dân; nhiều nội dung của phong trào được lồng ghép với các phong trào thi đua, các nhiệm vụ chính trị tại cơ sở và đạt hiệu quả cao; các hoạt động nhân đạo từ thiện được đẩy mạnh, đời sống nhân dân từng bước được nâng lên. Kết quả 13/26 xã, thị trấn có 100% tỷ lệ thôn, tổ dân phố đạt danh hiệu "Thôn, tổ dân phố văn hóa"; 21/26 xã, thị trấn có tỷ lệ gia đình văn hóa đạt trên 90%.
          Tuy nhiên, bên cạnh kết quả đạt được, việc triển khai thực hiện 05 nội dung của phong trào“Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” trên địa bàn huyện Chiêm Hóa vẫn còn một số hạn chế nhất định, như: công tác tuyên truyền và công tác  kiểm tra thực hiện phong trào tại cơ sở chưa được thường xuyên; một số khu dân cư vẫn còn tệ nạn xã hội; một số xã chưa thực sự quan tâm xây dựng thôn kiểu mẫu về môi trường xanh - sạch - đẹp; việc thực hiện nếp sống văn minh tại một số nơi chưa thực hiện nghiêm túc, vẫn còn tình trạng tảo hôn, sử dụng lòng đường, vỉa hè để dựng rạp tổ chức đám tang...
          Để phát huy những kết quả đã đạt được và khắc phục những hạn chế trong việc thực hiện 05 nội dung của phòng trào "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa", theo tôi trong thời gian tới các cấp ủy Đảng, chính quyền trên địa bàn huyện Chiêm Hóa cần tập trung làm tốt một số nội dung sau:  
          Tiếp tục triển khai thực hiện Quyết định số 01/2000/QĐ-BCĐ, ngày 12/4/2000 của Ban chỉ đạo phong trào toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa về việc ban hành Kế hoạch triển khai phong trào toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa; Quyết định 1610/QĐ-TTg ngày 16/9/2011 của Thủ tướng Chính Phủ phê duyệt chương trình thực hiện phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa giai đoạn 2011 – 2015, định hướng đến năm 2020” và  Kế hoạch 12/KH- UBND ngày 23/3/2012 của Ủy ban nhân dân tỉnh Tuyên Quang về thực hiện phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa đến năm 2015, định hướng đến năm 2020”...trên địa bàn huyện. Ban chỉ đạo phong trào huyện tiếp tục chỉ đạo các xã, thị trấn thực hiện tốt Quy định thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang và lễ hội và thực hiện việc chỉnh sửa, bổ sung quy ước thôn, tổ dân phố. Đẩy mạnh việc tuyên truyền thực hiện các nội dung của Phong trào gắn với phong trào xây dựng nông thôn mới. Tiếp tục triển khai xây dựng thôn kiểu mẫu về môi trường xanh, sạch, đẹp tại cơ sở và hướng dẫn, đổi mới nội dung sinh hoạt của một số loại hình Câu lạc bộ hoạt động có hiệu quả. Tổ chức Hội nghị tổng kết 10 năm Phong trào "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa" giai đoạn 2010 - 2020. Tập huấn công tác bình xét “Gia đình văn hóa”, “Thôn, tổ dân phố văn hóa” và hướng dẫn các xã thực hiện bình xét đảm bảo theo đúng quy định. Phấn đấu tỷ lệ gia đình văn hóa đạt trên 90%; thôn, tổ dân phố văn hóa đạt trên 80%./.