Du lịch là một ngành kinh tế tổng hợp, ngày càng có vị trí quan trọng đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Phát triển du lịch sẽ góp phần vào chuyển dịch cơ cấu kinh tế, mang lại nguồn thu ngân sách quốc gia, thu hút vốn đầu tư và xuất khẩu hàng hóa tại chỗ, tác động tích cực đối với phát triển các ngành kinh tế có liên quan; góp phần thực hiện chính sách xóa đói giảm nghèo, tạo nhiều việc làm, mang lại thu nhập thường xuyên cho người lao động tại nhiều vùng, miền khác nhau.
         Nhận thức rõ tầm quan trọng của du lịch trong phát triển kinh tế xã hội của địa phương, trong thời gian qua, các cấp uỷ Đảng, chính quyền huyện Chiêm Hoá, tỉnh Tuyên Quang nghiêm túc, sáng tạo trong triển khai thực hiện Nghị quyết số 29-NQ/TU ngày 16/6/2021 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh khóa XVII về phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế quan trọng của tỉnh và Quyết định số 426/QĐ-UBND của UBND tỉnh phê duyệt Đề án phát triển du lịch tỉnh Tuyên Quang đến năm 2025, định hướng đến năm 2030, quyết tâm phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế quan trọng của địa phương và đã đạt được kết quả như sau:
         Thứ nhất, về công tác lãnh đạo, chỉ đạo: Ban Chấp hành Đảng bộ huyện Chiêm Hoá đã ban hành Chương trình hành động số 14-CTr/HU ngày 17/8/2021 thực hiện Nghị quyết số 29-NQ/TU, ngày 16/6/2021 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh khóa XVII về phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế quan trọng của tỉnh. Trên cơ sở đó, Uỷ ban nhân dân huyện đã ban hành Kế hoạch số 143/KH-UBND, ngày 05/8/2021 về xây dựng sản phẩm du lịch đặc trưng thu hút khách du lịch; thực hiện các giải pháp phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế quan trọng của huyện giai đoạn 2021-2025; Kế hoạch số 197/KH-UBND, ngày 30/9/2021 thực hiện Chương trình hành động số 14-CTr/HU ngày 17/8/2021 của Ban Chấp hành Đảng bộ huyện thực hiện Nghị quyết số 29-NQ/TU, ngày 16/6/2021 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh (khóa XVII) về phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế quan trọng của tỉnh; Quyết định số 516/QĐ-UBND ngày 29/11/2021 của UBND huyện ban hành Đề án phát triển du lịch huyện Chiêm Hóa từ năm 2021 đến năm 2025, tầm nhìn năm 2030; Kế hoạch số 23/KH-UBND ngày 27/01/2022 về triển khai thực hiện Đề án phát triển du lịch huyện Chiêm Hóa từ năm 2021 đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2030; xây dựng các kế hoạch chi tiết phát triển du lịch hàng năm và các văn bản chỉ đạo triển khai thực hiện công tác phát triển du lịch trên địa bàn; Quyết định số 48/QĐ-UBND ngày 26/02/2022 về việc kiện toàn Ban Chỉ đạo phát triển du lịch huyện Chiêm Hóa, ban hành Quy chế hoạt động của Ban Chỉ đạo phát triển du lịch huyện Chiêm Hóa; Quyết định số 5315/QĐ-UBND ngày 06/9/2022 về thành lập Tổ công tác triển khai thực hiện xây dựng Làng văn hoá du lịch Bản Ba, xã Trung Hà...
          Thứ hai, về kết quả triển khai thực hiện
          Các cấp uỷ đảng, chính quyền của huyện Chiêm Hoá đặc biệt quan tâm đến công tác công tác tuyên truyền, quảng bá du lịch, như: thiết kế và tổ chức công bố logo du lịch huyện Chiêm Hóa; tổ chức công bố sản phẩm du lịch và kết nối tour, tuyến du lịch huyện Chiêm Hoá; xây dựng mới 02 pano, các biển chỉ dẫn, video quảng bá du lịch; phối hợp với các đoàn làm phim của trung ương, tỉnh quay các video quảng bá du lịch huyện Chiêm Hóa và tăng cường quảng bá du lịch trên các trang mạng xã hội.
          Đồng thời chú trọng đào tạo nguồn nhân lực du lịch: từ năm 2021 đến nay huyện đã tổ chức 02 lớp tập huấn du lịch cộng đồng và tổ chức 01 chuyến tham quan học tập kinh nghiệm làm du lịch cộng đồng cho học viên các xã Trung Hà, Tân An, Kim Bình tại tỉnh Lai Châu.
          Đặc biệt, huyện rất quan tâm lãnh, chỉ đạo và tổ chức xây dựng Làng văn hóa du lịch đặc trưng. Lựa chọn và xây dựng Làng văn hóa du lịch điểm tại thôn Bản Ba 1 và Bản Ba 2 xã Trung Hà với loại hình du lịch sinh thái thác Bản Ba gắn với du lịch cộng đồng tìm hiểu văn hóa truyền thống dân tộc Tày, Dao, Mông. Các nội dung đã triển khai thực hiện gồm: phục dựng và tổ chức Lễ hội Giã cốm của người Tày, tục nhảy lửa của người Dao; thành lập 01 câu lạc bộ bảo tồn văn hoá truyền thống dân tộc Dao; 01 đội văn nghệ truyền thống, tổ chức 03 lớp truyền dạy, tập huấn văn hoá truyền thống đã phục vụ hoạt động biểu diễn văn nghệ tại điểm du lịch và các sự kiện văn hoá, du lịch của huyện; 02 lớp phục dựng nghề thủ công (dệt thổ cẩm, mây tre đan) bước đầu đã tạo ra các sản phẩm quà tặng lưu niệm; thành lập 01 điểm giới thiệu nghề thêu truyền thống của dân tộc Dao đỏ; thành lập Hợp tác xã dịch vụ du lịch; Ban quản lý đền Bản Ba để thực hiện công tác quản lý hoạt động du lịch; xây dựng cổng làng văn hoá; trồng hoa dọc tuyến đường giao thông trong thôn; trồng tre và làm tuyến đường tre dọc bờ suối, đến nay Làng văn hoá du lịch có 08 Homestay đi vào hoạt động cơ bản đáp ứng nhu cầu của du khách. Hiện nay đang xây dựng các bước để hoàn thiện làng văn hoá du lịch. Phấn đấu năm 2023 xây dựng Làng văn hoá du lịch Bản Ba, xã Trung Hà được công nhận là điểm du lịch cấp tỉnh. Điểm du lịch sinh thái thác Bản Ba đã được Công ty TNHH Sông Gâm đầu tư xây dựng và đưa vào hoạt động với các hạng mục: Nhà hàng, nhà sàn lưu trú, nhà điều hành, nhà vệ sinh, hệ thống cảnh quan, đường đi và các trạm nghỉ tại các tầng thác. Điểm du lịch cung cấp các dịch vụ (lưu trú, ăn uống, hướng dẫn, tổ chức các sự kiện...) đáp ứng nhu cầu của du khách và dần trở thành điểm tham quan hấp dẫn du khách.
 

 Cơ sở vật chất, các hạng mục công trình phục vụ du lịch được quan tâm đầu tư phục vụ
du khách du lịch sinh thái thác Bản Ba, xã Trung Hà (Nguồn: Cổng thông tin Điện tử huyện Chiêm Hoá)

 
          Bên cạnh đó, huyện Chiêm Hoá chú trọng xây dựng sản phẩm du lịch đặc trưng hấp dẫn du khách với 02 sản phẩm: Du lịch sinh thái thác Bản Ba gắn với du lịch cộng đồng và Du lịch Lễ hội Lồng Tông huyện Chiêm Hoá. Năm 2023 huyện đã tổ chức thành công Lễ hội Lồng Tông Xuân Quý Mão 2023 với các hoạt động: Tổ chức Hội chợ xuân, trưng bày không gian văn hoá các dân tộc, trưng bày quả còn khổng lồ, tổ chức giải đua xe đạp địa hình, thi khâu quả còn nhanh, đẹp, thi giã bánh dày ngũ sắc, tổ chức chương trình giao lưu “Vũ điệu mùa xuân” và “Hát cho nhau nghe”, Lễ hội Lồng Tông mồng Tám tháng Giêng và tổ chức chuỗi các sự kiện văn hoá, du lịch tại các xã trên địa bàn (tổ chức Lễ hội tại các xã, tổ chức các sự kiện tại Làng văn hoá du lịch và điểm du lịch sinh thái thác Bản Ba; vườn mận Nà Héc, xã Yên Lập, đón khách tại các di tích đền, chùa...). Các sự kiện văn hoá du lịch trong dịp đầu năm đã thu hút và đón 45.600 lượt khách du lịch.
 

Thăm quan, trải nghiệm nét văn hóa đặc sắc truyền thống tại Khu du lịch Bản Ba.
(Nguồn: Cổng thông tin Điện tử huyện Chiêm Hoá)

 
          Về phát triển các loại hình du lịch: bước đầu các cấp chính quyền trên địa bàn huyện đã xây dựng được các loại hình du lịch như: Du lịch lịch sử cách mạng tại khu di tích Kim Bình; du lịch sinh thái tại xã Trung Hà; du lịch cộng đồng tại các xã Trung Hà, Tân An, Kim Bình; du lịch tâm linh tại xã Yên Nguyên, Ngọc Hội, Vinh Quang, Yên Lập; du lịch văn hoá tại các xã Yên Lập, thị trấn Vĩnh Lộc, Phú Bình, Vinh Quang, Kim Bình... Cơ sở hạ tầng du lịch đang dần được đầu tư với 42 cơ sở lưu trú du lịch (02 khách sạn, 10 Homestay, 30 nhà nghỉ); 21 nhà hàng tại 12 xã, thị trấn và các dịch vụ viễn thông, ngân hàng, bưu điện... đáp ứng nhu cầu của du khách.

          Có thể nói từ năm 2021 đến nay, các cấp uỷ đảng, chính quyền huyện Chiêm Hoá đã có nhiều giải pháp thiết thực, sáng tạo, hiệu quả từ huyện đến cơ sở quyết tâm phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội của huyện, tạo được sự đồng thuận trong nhân dân. Điều này được thể hiện rõ nét thông qua kết quả đạt được về các chỉ tiêu du lịch trong những năm qua, cụ thể: nếu như năm 2021, số lượt khách du lịch là 75.900 lượt đạt 63,3% kế hoạch, doanh thu từ các dịch vụ du lịch ước đạt 48,6 tỷ đồng bằng 49% kế hoạch thì đến năm 2022 huyện đón 130.000 lượt khách đạt 101% kế hoạch giao, doanh thu từ các dịch vụ du lịch đạt 115 tỷ đồng và 6 tháng đầu năm 2023 huyện đón 86.200 lượt khách đạt 63,8% kế hoạch; doanh thu từ các dịch vụ du lịch đạt 90,6 tỷ đồng đạt 61,2% kế hoạch giao. Kết quả trên góp phần quan trọng vào sự phát triển kinh tế, nâng cao đời sống vật chất tinh thần cho nhân dân, giữ vững ổn định xã hội trên địa bàn huyện trong thời gian qua.

          Tuy nhiên, trong quá trình triển khai thực hiện phát triển du lịch trên địa bàn huyện còn có khó khăn như: hệ thống đường giao thông đến điểm du lịch sinh thái thác Bản Ba và Làng văn hoá du lịch tiêu biểu của huyện đã xuống cấp (tuyến đường Phúc Thịnh ‑ Trung Hà), sự thay đổi nhận thức của người dân về lĩnh vực du lịch còn chậm nên khó khăn trong công tác vận động nhân dân thực hiện công tác vệ sinh môi trường và tham gia vào các hoạt động du lịch; nguồn kinh phí của Nhà nước đầu tư cho lĩnh vực du lịch còn ít, nên khó khăn trong việc triển khai thực hiện các nội dung phát triển du lịch; nguồn lực kinh phí đầu tư các dịch vụ du lịch của người dân còn khó khăn, do kinh phí trong nhân dân còn hạn hẹp....
          Để phát huy kết quả đạt được, khắc phục những khó khăn, hạn chế nêu trên, theo tôi các cấp uỷ Đảng, chính quyền huyện Chiêm Hoá cần có thêm nhiều giải pháp thiết thực, cụ thể như: tăng cường công tác tuyên truyền, vận động người dân nâng cao nhận thức về lĩnh vực du lịch; huy động mọi nguồn lực, lồng ghép các chương trình để triển khai thực hiện công tác phát triển du lịch trên địa bàn…Với việc thực hiện đồng bộ, sáng tạo, quyết liệt các giải pháp trên chắc chắn du lịch trở thành ngành kinh tế góp phần quan trọng vào sự phát triển kinh tế - xã hội của huyện trong thời gian tới.