Nghiên cứu - Trao đổi
Vận dụng nội dung tác phẩm "Xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc" trong xây dựng và phát triển văn hóa của tỉnh Tuyên Quang
Ngày Đăng: 29/5/2025 8:37 Lượt xem: 15
Văn hoá là nền tảng tinh thần của xã hội, là hồn cốt của dân tộc. Xây dựng và phát triển văn hoá Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc là một trong tám đặc trưng cơ bản của chế độ xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam. Qua các kỳ đại hội đại biểu toàn quốc, Đảng ta luôn quan tâm đến vấn đề văn hoá, con người – yếu tố cốt lõi trong sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước thời kỳ đổi mới. Tại văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, vấn đề văn hoá được đề cập một cách toàn diện và sâu sắc, từ chủ đề Đại hội đến các quan điểm, mục tiêu, định hướng lớn, nhiệm vụ trọng tâm, đột phá chiến lược, đó là: “Khơi dậy mạnh mẽ tinh thần yêu nước, ý chí tự cường dân tộc, sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc và khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc; phát huy dân chủ xã hội chủ nghĩa, sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị và của nền văn hóa, con người Việt Nam,... Kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại;... phát huy tối đa nội lực, tranh thủ ngoại lực, trong đó nguồn lực nội sinh, nhất là nguồn lực con người là quan trọng nhất”[1]. Tác phẩm “Xây dựng và phát triển nền văn hoá Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc” của Cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng với 73 bài viết, bài phát biểu, bài nói, trả lời phỏng vấn, thư…đã nhấn mạnh nhiều nội dung quan trọng về văn hoá, có giá trị vận dụng trong sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước hiện nay.
Đại hội XIII của Đảng đặc biệt nhấn mạnh đến hệ giá trị quốc gia (hòa bình, thống nhất, độc lập, dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh, hạnh phúc); hệ giá trị văn hóa (dân tộc, dân chủ, nhân văn, khoa học); hệ giá trị gia đình (Ấm no, hạnh phúc, tiến bộ, văn minh); chuẩn mực con người Việt Nam thời kỳ mới (yêu nước, đoàn kết, tự cường, nghĩa tình, trung thực, trách nhiệm, kỷ cương, sáng tạo...). Đây là những giá trị tốt đẹp, tiêu biểu, cốt lõi, được kế thừa và phát triển từ truyền thống dân tộc, trên nền tảng của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh cũng như qua các kỳ Đại hội của Đảng. Nhấn mạnh nội dung trên cố Tổng Bí thư nêu: “Việc xây dựng hệ giá trị quốc gia, hệ giá trị văn hóa, hệ giá trị gia đình và chuẩn mực con người Việt Nam thời kỳ mới chính là cách để chúng ta củng cố vững chắc trận địa tư tưởng, chấn hưng văn hóa, góp phần quan trọng để xây dựng sức mạnh mềm, sức mạnh nội sinh phát triển đất nước”[2]
Từ việc đánh giá những thành tựu nổi bật, Đồng chí đã thẳng thắn nhìn nhận những hạn chế, bất cập; những nguyên nhân khách quan, chủ quan trên lĩnh vực văn hoá. Từ đó, đưa ra những nhiệm vụ, giải pháp cụ thể như sau:
Về nhiệm vụ
Một là, khơi dậy mạnh mẽ hơn nữa tinh thần yêu nước, ý chí tự cường, tinh thần đoàn kết, khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc của toàn dân tộc; Hai là, xây dựng con người Việt Nam thời kỳ đổi mới, phát triển, hội nhập với những giá trị chuẩn mực phù hợp, gắn với giữ gìn, phát huy giá trị gia đình Việt Nam, hệ giá trị văn hóa, giá trị của quốc gia - dân tộc; kết hợp nhuần nhuyễn những giá trị truyền thống với giá trị thời đại.
Ba là, phát triển toàn diện và đồng bộ các lĩnh vực văn hóa, môi trường văn hóa, đời sống văn hóa
Bốn là, phát huy vai trò chủ thể sáng tạo, chủ thể thụ hưởng văn hóa là Nhân dân; cải thiện điều kiện, nâng cao mức hưởng thụ văn hóa của Nhân dân, bảo đảm sự công bằng. Đề cao, phát huy vai trò tiên phong của đội ngũ trí thức, văn nghệ sĩ, của những người làm công tác văn hóa.
Năm là, chú trọng xây dựng Đảng và hệ thống chính trị về văn hóa, về đạo đức; kiên quyết đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, để Đảng ta và hệ thống chính trị của nước ta thật sự là đạo đức, là văn minh.
Sáu là, xây dựng môi trường văn hóa số phù hợp với nền kinh tế số, xã hội số và công dân số, làm cho văn hóa thích nghi, điều tiết sự phát triển bền vững đất nước trong bối cảnh Cách mạng công nghiệp lần thứ tư.
Về giải pháp
Trước hết, tiếp tục nâng cao nhận thức và năng lực lãnh đạo của Đảng, sự quản lý của Nhà nước trên lĩnh vực văn hóa để đáp ứng yêu cầu phát triển văn hóa, xây dựng con người Việt Nam trong thời kỳ phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng. Khắc phục tư tưởng “duy kinh tế”, chỉ tập trung cho kinh tế mà ít quan tâm đến văn hóa. Phải quán triệt nghiêm túc quan điểm “văn hóa phải được đặt ngang hàng với kinh tế, chính trị, xã hội”.
Thứ hai, xây dựng, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ trực tiếp làm công tác văn hóa tương xứng với yêu cầu và nhiệm vụ phát triển văn hóa Việt Nam trong giai đoạn mới;
Thứ ba, quan tâm hơn nữa đến việc bảo tồn, tôn tạo và phát huy các giá trị văn hóa dân tộc, các giá trị văn hóa vật thể và phi vật thể của các vùng, miền, của đồng bào các dân tộc, kết hợp với tiếp thu tinh hoa văn hóa của thời đại.
Thứ tư, chú trọng xây dựng văn hóa ứng xử lành mạnh trong xã hội, phát huy những giá trị tích cực về thuần phong mỹ tục của gia đình và xã hội; nêu cao tinh thần tương thân, tương ái, đoàn kết; trọng tình nghĩa, trọng công lý và đạo lý xã hội
Kiên quyết, kiên trì đấu tranh chống tham ô, tham nhũng, tiêu cực; chống sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, "quét sạch chủ nghĩa cá nhân", nguồn gốc của mọi sự tham nhũng, tiêu cực, hư hỏng ngay trong các ngành văn hóa, các cơ quan làm công tác văn hóa. Chú trọng thực hiện quy định nêu gương của cán bộ, đảng viên. Thực hiện tốt những nội dung trên góp phần quan trọng củng cố mặt trận văn hoá vững chắc trong chặng đường đổi mới đất nước.
Là một tỉnh miền núi phía Bắc, Tuyên Quang có 22 dân tộc cùng sinh sống, dân số trên 88 vạn người, trong đó dân tộc Kinh chiếm 43,3%, còn lại là các dân tộc khác như: Tày, Dao, Sán Chay, Sán Dìu, Mông... Tỉnh có 06 huyện, 01 thành phố; 137 xã, phường, thị trấn. Vận dụng nội dung tác phẩm “Xây dựng và phát triển nền văn hoá Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc” của cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng trong xây dựng và phát triển văn hoá của tỉnh Tuyên Quang, thời gian qua, với sự lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh; sự quản lý, điều hành chủ động, linh hoạt của chính quyền các cấp, sự đồng thuận của nhân dân các dân tộc trong tỉnh, lĩnh vực văn hóa đã đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận tiêu biểu như sau:
Xây dựng con người Tuyên Quang phát triển toàn diện:
Cấp uỷ Đảng, chính quyền tỉnh đã thực hiện có hiệu quả công tác tuyên truyền, giáo dục toàn diện đối với nhân dân các dân tộc trong tỉnh, tăng cường giáo dục, đào tạo thế hệ trẻ; xây dựng môi trường giáo dục an toàn, thân thiện trong giáo viên, sinh viên, học sinh các cấp học; kết quả 100% cán bộ quản lý, nhà giáo, nhân viên, học sinh, sinh viên được tuyên truyền, phổ biến, học tập các vấn đề liên quan đến văn hóa ứng xử, môi trường văn hóa trong gia đình, nhà trường và cộng đồng. 95% cán bộ quản lý, nhà giáo, nhân viên, Đoàn Thanh niên, Hội Sinh viên, Đội Thiếu niên trong nhà trường được bồi dưỡng nâng cao năng lực ứng xử văn hóa và có năng lực tốt trong tổ chức giáo dục văn hóa ứng xử trong trường học. 80% trường học đạt tiêu chuẩn xanh, sạch, đẹp, an toàn, lành mạnh, thân thiện, góp phần xây dựng môi trường văn hóa trong nhà trường,... Việc triển khai, thực hiện quy tắc ứng xử văn hóa trong môi trường học đường có sự chuyển biến mạnh mẽ trong đội ngũ nhà giáo, cán bộ quản lý giáo dục, nhân viên, học sinh, sinh viên, gia đình và cộng đồng. Quan tâm, tạo điều kiện cho đội ngũ cán bộ, đảng viên tham gia các lớp đào tạo nâng cao trình độ lý luận chính trị, trình độ chuyên môn nghiệp vụ, quan tâm đội ngũ cán bộ trẻ có năng lực, cán bộ là người dân tộc thiểu số.
Xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức đủ năng lực, phẩm chất ngang tầm nhiệm vụ; người đứng đầu các cơ quan, đơn vị luôn gương mẫu đi đầu, tích cực chủ động trong thực hiện nhiệm vụ phát triển sự nghiệp văn hoá. Quan tâm thực hiện có hiệu quả nội dung Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII), Kết luận Hội nghị Trung ương 4 (khóa XIII), Kết luận số 01-KL/TW, ngày 18/5/2021 của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Chỉ thị 05-CT/TW, ngày 15/5/2016 về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Thực hiện tốt công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng, quan liêu, hách dịch; kịp thời ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng suy thoái về chính trị, đạo đức, lối sống trong cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức, góp phần tạo sự chuyển biến về văn hóa chính trị.
Bên cạnh phẩm chất, năng lực cần chú trọng nâng cao thể lực, tầm vóc con người Tuyên Quang theo Đề án tổng thể phát triển thể lực, tầm vóc người Việt Nam giai đoạn 2011 - 2030; gắn giáo dục thể chất với giáo dục tri thức, đạo đức, kỹ năng sống, đáp ứng yêu cầu xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới. Tổ chức phát động nhiều phong trào thi đua yêu nước trong cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức và nhân dân trong toàn tỉnh. Hằng năm, tỉnh duy trì tổ chức vinh danh 10 công dân tiêu biểu là những người có nhiều đóng góp, thành tích nổi bật trong các lĩnh vực của đời sống xã hội trên địa bàn tỉnh. Gặp mặt, tuyên dương những người trẻ có thành tích cao trên các lĩnh vực, có tiềm năng và sức lan toả rộng rãi trong sự nghiệp xây dựng và phát triển tỉnh Tuyên Quang; tuyên dương học sinh giỏi các cấp; gặp mặt, biểu dương “Gia đình văn hóa nhiều thế hệ tiêu biểu tỉnh Tuyên Quang”, gương điển hình tiên tiến trong sản xuất kinh doanh, Tri thức khoa học và công nghệ tiêu biểu, già làng, người có uy tín trong cộng đồng.
- Xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh:
Phát huy hiệu quả phong trào“Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa", trọng tâm là xây dựng gia đình văn hóa; thôn, tổ dân phố văn hóa; cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp văn hóa, gắn với việc thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới, cuộc vận động "Xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh". Việc phát huy giá trị truyền thống tốt đẹp, xây dựng gia đình no ấm, tiến bộ, hạnh phúc, văn minh góp phần hạn chế sự bất bình đẳng giới, bạo lực gia đình, ngăn chặn tệ nạn xã hội xâm nhập vào gia đình; quan tâm bảo vệ, chăm sóc, giáo dục trẻ em, nhất là trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn; quan tâm công tác giảm nghèo, chăm sóc sức khỏe của nhân dân.
Việc tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 02-CT/TU ngày 17/7/2013 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy; Quyết định số 28/2013/QĐ-UBND ngày 30/11/2013 của Ủy ban nhân dân tỉnh về việc ban hành Quy định thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang và lễ hội trên địa bàn tỉnh Tuyên Quang có sự chuyển biến rõ rệt. Việc cưới, việc tang đã được đại bộ phận cán bộ, công chức, viên chức và nhân dân thực hiện nghiêm túc theo đúng quy định. Năm 2024, toàn tỉnh đã thành lập được 598 mô hình điểm văn minh trong việc cưới, việc tang.
Hoạt động biểu diễn nghệ thuật chuyên nghiệp, văn nghệ quần chúng thiết thực, ý nghĩa thường xuyên được tổ chức, thu hút đông đảo cán bộ, đảng viên, đoàn viên, hội viên và nhân dân tham gia thông qua thực hiện các phong trào thi đua, các hội thi, hội diễn, liên hoan. Các cơ quan, đơn vị, địa phương và các tổ chức chính trị xã hội có nhiều mô hình mới, cách làm hay, sáng tạo liên quan xây dựng và phát triển văn hóa, có sức lan tỏa mạnh mẽ, tạo môi trường văn hóa lành mạnh, nâng cao đời sống tinh thần cho nhân dân.
Hoạt động thể dục, thể thao phát triển mạnh mẽ. Chú trọng nâng cao chất lượng tổ chức các phong trào thể thao quần chúng, trọng tâm là đẩy mạnh thực hiện cuộc vận động ''Toàn dân rèn luyện thân thể theo gương Bác Hồ vĩ đại''. Đến nay, tỷ lệ gia đình, người dân thường xuyên tham gia tập luyện thể thao ngày càng tăng, thể thao thành tích cao có nhiều khởi sắc, số câu lạc bộ, vận động viên tăng cao cả về số lượng và chất lượng; cơ sở vật chất, sân thể thao ở các địa phương được đầu tư nâng cấp, nhiều công trình thể thao được xây dựng mới, hiện đại, như: sân bóng đá mini nhân tạo, sân quần vợt, nhà luyện tập môn cầu lông.
- Xây dựng văn hóa trong kinh tế:
Xây dựng môi trường cạnh tranh lành mạnh, đông thời hỗ trợ, khuyến khích doanh nghiệp, doanh nhân đầu tư nghiên cứu, ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật, đổi mới công nghệ, xác lập quyền sở hữu công nghiệp trên địa bàn tỉnh Tuyên Quang theo Nghị quyết số 31/2013/NQ-HĐND ngày 12/12/2013 của Hội đồng nhân dân tỉnh; tạo điều kiện, khuyến khích các doanh nghiệp, doanh nhân trên địa bàn tỉnh xây dựng và phát triển các sản phẩm có uy tín, chất lượng, mang thương hiệu xứ Tuyên; tăng cường công tác phối hợp triển khai chương trình “Mỗi xã một sản phẩm”, góp phần phát triển nâng cao chất lượng sản phẩm OCOP của địa phương. Khai thác, phát triển các loại hình du lịch như du lịch tâm linh, nghỉ dưỡng, du lịch sinh thái, du lịch lễ hội, du lịch Homestay... thu hút khách du lịch, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.
- Nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động văn hóa:
Các cấp chính quyền từ tỉnh đến cơ sở thường xuyên kiện toàn, củng cố hệ thống tổ chức bộ máy quản lý nhà nước trên lĩnh vực văn hóa theo hướng “chuẩn hóa” cán bộ; thực hiện rà soát, công bố, niêm yết các thủ tục hành chính theo hướng công khai, minh bạch, rút ngắn thời gian. Đặc biệt, năm 2023, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp với Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy tham mưu Ban Thường vụ Tỉnh ủy ban hành Chỉ thị số 07 CT/TU ngày 11/9/2023 về xây dựng và phát triển văn hóa, con người Tuyên Quang đáp ứng yêu cầu phát triển toàn diện, bền vững; xây dựng và hoàn thiện chuyên đề học tập năm 2024 với chủ đề: “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh về xây dựng và phát triển văn hóa, góp phần đưa Tuyên Quang trở thành tỉnh phát triển khá, toàn diện, bền vững trong khu vực miền núi phía Bắc”. Các cơ quan chức năng thường xuyên tiến hành kiểm tra, giám sát quá trình thực hiện Nghị quyết; thực hiện tốt công tác thanh tra, kiểm tra các hoạt động văn hóa, kinh doanh dịch vụ văn hóa trên địa bàn tỉnh, góp phần giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn tỉnh.
Việc bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa vật thể và phi vật thể trên địa bàn tỉnh luôn được các cấp, các ngành quan tâm, định kỳ hằng năm, ngành chức năng tổ chức kiểm tra, khảo sát hiện trạng các di tích, di sản văn hóa phi vật thể để kịp thời trùng tu, tôn tạo, chống xuống cấp các di tích, bảo tồn các di sản văn hóa phi vật thể; xây dựng hồ sơ đề nghị cấp có thẩm quyền xếp hạng di tích cấp tỉnh, di tích quốc gia, di tích Quốc gia đặc biệt. Thực hiện công tác phục hồi, bảo tồn, tôn tạo các di tích trên địa bàn tỉnh bằng nguồn vốn đầu tư từ ngân sách địa phương và Chương trình mục tiêu. Đặc biệt, Khu di tích lịch sử quốc gia đặc biệt Tân Trào đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt quy hoạch tổng thể bảo quản, tu bổ, tôn tạo và phát huy giá trị di tích gắn với phát triển du lịch đến năm 2025 (trong đó có các hạng mục quan trọng đã hoàn thành, như: Khu tưởng niệm các vị tiền bối cách mạng, Quảng trường Tân Trào. Các công trình đang triển khai: Bảo tàng ATK Tân Trào và Phòng chiếu phim); Quy hoạch tổng thể phát triển Khu du lịch quốc gia Tân Trào, tỉnh Tuyên Quang đến năm 2030; Quy hoạch bảo quản, tu bổ, phục hồi và phát huy giá trị di tích lịch sử quốc gia đặc biệt Địa điểm tổ chức Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ II của Đảng.
Công tác quản lý, phục dựng và tổ chức lễ hội truyền thống trên địa bàn tỉnh có sự chuyển biến tích cực, các hoạt động lễ hội diễn ra trang trọng, an toàn, tiết kiệm cùng nhiều hoạt động văn hóa, thể thao, các trò chơi dân gian sôi nổi, thu hút đông đảo người dân và du khách tham gia. Lựa chọn những di sản văn hóa tiêu biểu lập hồ sơ đề nghị Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đưa vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, phối hợp với 10 tỉnh có di sản Then hoàn thiện hồ sơ di sản "Thực hành Then của người Tày, Nùng, Thái ở Việt Nam" trình UNESCO công nhận Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Duy trì tổ chức Lễ hội Thành Tuyên trở thành sản phẩm du lịch đặc sắc, ấn tượng, hấp dẫn, riêng có của Tuyên Quang và thường xuyên được đổi mới, nâng cao chất lượng tổ chức với quy mô quốc gia, quốc tế thu hút đông đảo du khách trong nước và quốc tế đến với Tuyên Quang. Qua đó, góp phần quảng bá và giới thiệu bản sắc văn hóa dân tộc, hình ảnh đất và người Tuyên Quang tới bạn bè quốc tế; đồng thời tiếp thu chọn lọc những tinh hoa văn hóa nhân loại, làm phong phú hơn bản sắc văn hóa các dân tộc tỉnh Tuyên Quang.
Hệ thống thiết chế văn hóa từ tỉnh đến cơ sở được phát huy vai trò, hoạt động thường xuyên và hiệu quả. Khai thác, phát huy hiệu quả các thiết chế văn hóa trọng điểm cấp tỉnh, như: Khuôn viên Quảng trường Nguyễn Tất Thành; Tượng đài "Bác Hồ với nhân dân các dân tộc tỉnh Tuyên Quang", Hồ Công viên Tân Quang, Quảng trường Trung tâm thành phố Tuyên Quang; hệ thống nhà văn hóa thôn, tổ dân phố được đầu tư xây dựng,... góp phần đáp ứng nhu cầu hoạt động vui chơi, giải trí và sáng tạo của nhân dân. Hoàn thiện, bổ sung trang thiết bị kỹ thuật trang bị cho phát thanh, truyền hình, chiếu phim lưu động. Đa dạng hóa các phương thức hoạt động, sử dụng hiệu quả hệ thống thiết chế văn hóa, như: hệ thống nhà văn hóa; thư viện, tủ sách cơ sở. Nâng cao chất lượng hoạt động của Đoàn nghệ thuật dân tộc tỉnh; Bảo tàng tỉnh; các Trung tâm văn hóa, thông tin từ tỉnh đến cơ sở.
Sự nghiệp văn học, nghệ thuật của tỉnh thường xuyên được đổi mới, phát triển mạnh mẽ, đa dạng về đề tài, nội dung, loại hình, phương pháp sáng tác, nâng cao chất lượng toàn diện nền văn học, nghệ thuật của tỉnh. Phong trào sáng tác thu hút đông đảo hội viên và cộng tác viên tham gia, trong đó có nhiều hội viên là người dân tộc thiểu số, tài năng trẻ đủ khả năng kế thừa, phát triển sự nghiệp văn học, nghệ thuật của tỉnh trong giai đoạn mới. Chú trọng tuyên truyền, quảng bá các tác phẩm sáng tác về đề tài “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”, nhiều tác giả có các tác phẩm có chất lượng cao tham gia các cuộc thi sáng tác của tỉnh, khu vực, quốc gia. Quan tâm xét, đề nghị phong tặng danh hiệu nghệ sỹ Nhân dân, nghệ sỹ Ưu tú trong các lĩnh vực hoạt động nghệ thuật; nghệ nhân Nhân dân, nghệ nhân Ưu tú trong lĩnh vực di sản văn hóa phi vật thể; nghệ nhân nghề truyền thống. Tổ chức cuộc thi thiết kế, sáng tác biểu trưng (logo) tỉnh Tuyên Quang, biểu trưng (logo) Lễ hội Thành Tuyên; tổ chức thành công cuộc vận động sáng tác ca khúc, tiểu phẩm, thơ tuyên truyền về nông thôn mới tỉnh Tuyên Quang; thu hút đông đảo các tác giả trong và ngoài tỉnh tham gia ở nhiều loại thể loại khác nhau.
Ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác tuyên truyền, nổi bật là khai thác, đăng tải thông tin thông qua hệ thống mạng xã hội (Zalo, Facebook, YouTube, TikTok,…) nhằm kịp thời phản ánh thông tin, đáp ứng nhu cầu, nguyện vọng của nhân dân và phù hợp giai đoạn công nghệ số. Phát huy hiệu quả hoạt động của các trang thông tin điện tử các cơ quan, đơn vị, địa phương; Website Lễ hội Thành Tuyên; Xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu văn hóa, du lịch đáp ứng nhu cầu thời kỳ công nghệ thông tin hiện đại.
- Phát triển công nghiệp văn hóa đi đôi với xây dựng, hoàn thiện thị trường văn hóa
Tỉnh tập trung khai thác, phát triển các nghành công nghiệp văn hóa có lợi thế, tiềm năng, như: Trung tâm Thương mại Vincom Plaza; Trung tâm tổ chức sự kiện Royal Palace; khách sạn Mường Thanh tại thành phố Tuyên Quang được đầu tư xây dựng quy mô, đảm bảo trang thiết bị kỹ thuật và cơ sở vật chất hiện đại đi vào hoạt động, đáp ứng nhu cầu thực tiễn tại địa phương.
- Về hội nhập quốc tế về văn hóa và tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại:
Hằng năm, tổ chức các đoàn công tác của tỉnh thăm, làm việc tại nước ngoài, trong đó lồng ghép các hoạt động ngoại giao văn hóa, xúc tiến đầu tư, quảng bá văn hóa, du lịch; tham dự các sự kiện, hoạt động kỷ niệm của các nước tại Việt Nam; triển khai có hiệu quả các thỏa thuận quốc tế đã ký kết nhằm thúc đẩy mạnh mẽ quan hệ đối ngoại, giao lưu văn hóa, quảng bá, giới thiệu về mảnh đất, con người, tiềm năng, thế mạnh, kêu gọi hợp tác đầu tư vào một số lĩnh vực trọng tâm của tỉnh, trong đó có lĩnh vực văn hóa, du lịch.
Tăng cường triển khai các hoạt động ngoại giao văn hóa thông qua các sự kiện văn hóa lớn của tỉnh, trong đó có sự tham gia của các địa phương, đoàn khách quốc tế. Thường xuyên kết nối, tổ chức các cuộc gặp, làm việc của lãnh đạo tỉnh với tổ chức quốc tế đến làm việc, tham quan, khảo sát tại tỉnh. Đặc biệt, Lễ hội Thành Tuyên đã mời các địa phương nước ngoài có quan hệ hữu nghị với tỉnh tham gia các hoạt động xúc tiến thương mại, du lịch, văn hóa nghệ thuật, góp phần tăng cường giao lưu, tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại. Năm 2022 tỉnh đã hoàn thiện hồ sơ về công trình Quảng trường Nguyễn Tất Thành, thành phố Tuyên Quang để đăng ký tham gia và được trao giải "Giải thưởng phong cảnh thành phố Châu Á" (Asian townscape awards) cho công trình "Quảng trường Nguyễn Tất Thành - Tinh hoa của núi rừng". Đây là sự kiện có ý nghĩa quan trọng, góp phần lan tỏa, quảng bá hình ảnh Tuyên Quang đến bạn bè trong và ngoài nước.
Một số kết quả nổi bật trên khẳng định tỉnh Tuyên Quang tiếp tục xây dựng, gìn giữ những giái trị văn hoá truyền thống, tiếp thu yếu tố hiện đại tiến bộ; góp phần quan trọng xây dựng nền văn hoá Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc đúng với tinh thần tác phẩm của cố Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng còn nguyên giá trị; góp phần quan trọng thực hiện thành công mục tiêu Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Tuyên Quang lần thứ XVII, nhiệm kỳ 2020 - 2025 là: “Tiếp tục thực hiện mục tiêu xây dựng và phát triển nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, xây dựng con người Tuyên Quang có trí tuệ, có tinh thần vì cộng đồng, có khát vọng vươn lên, trong sáng, lành mạnh; khơi dậy trong nhân dân tinh thần yêu nước, tính cộng đồng, ý chí tự cường, phát huy truyền thống quê hương cách mạng; ngăn chặn có hiệu quả sự xuống cấp về đạo đức, lối sống…”[3].
Đại hội XIII của Đảng đặc biệt nhấn mạnh đến hệ giá trị quốc gia (hòa bình, thống nhất, độc lập, dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh, hạnh phúc); hệ giá trị văn hóa (dân tộc, dân chủ, nhân văn, khoa học); hệ giá trị gia đình (Ấm no, hạnh phúc, tiến bộ, văn minh); chuẩn mực con người Việt Nam thời kỳ mới (yêu nước, đoàn kết, tự cường, nghĩa tình, trung thực, trách nhiệm, kỷ cương, sáng tạo...). Đây là những giá trị tốt đẹp, tiêu biểu, cốt lõi, được kế thừa và phát triển từ truyền thống dân tộc, trên nền tảng của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh cũng như qua các kỳ Đại hội của Đảng. Nhấn mạnh nội dung trên cố Tổng Bí thư nêu: “Việc xây dựng hệ giá trị quốc gia, hệ giá trị văn hóa, hệ giá trị gia đình và chuẩn mực con người Việt Nam thời kỳ mới chính là cách để chúng ta củng cố vững chắc trận địa tư tưởng, chấn hưng văn hóa, góp phần quan trọng để xây dựng sức mạnh mềm, sức mạnh nội sinh phát triển đất nước”[2]
Từ việc đánh giá những thành tựu nổi bật, Đồng chí đã thẳng thắn nhìn nhận những hạn chế, bất cập; những nguyên nhân khách quan, chủ quan trên lĩnh vực văn hoá. Từ đó, đưa ra những nhiệm vụ, giải pháp cụ thể như sau:
Về nhiệm vụ
Một là, khơi dậy mạnh mẽ hơn nữa tinh thần yêu nước, ý chí tự cường, tinh thần đoàn kết, khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc của toàn dân tộc; Hai là, xây dựng con người Việt Nam thời kỳ đổi mới, phát triển, hội nhập với những giá trị chuẩn mực phù hợp, gắn với giữ gìn, phát huy giá trị gia đình Việt Nam, hệ giá trị văn hóa, giá trị của quốc gia - dân tộc; kết hợp nhuần nhuyễn những giá trị truyền thống với giá trị thời đại.
Ba là, phát triển toàn diện và đồng bộ các lĩnh vực văn hóa, môi trường văn hóa, đời sống văn hóa
Bốn là, phát huy vai trò chủ thể sáng tạo, chủ thể thụ hưởng văn hóa là Nhân dân; cải thiện điều kiện, nâng cao mức hưởng thụ văn hóa của Nhân dân, bảo đảm sự công bằng. Đề cao, phát huy vai trò tiên phong của đội ngũ trí thức, văn nghệ sĩ, của những người làm công tác văn hóa.
Năm là, chú trọng xây dựng Đảng và hệ thống chính trị về văn hóa, về đạo đức; kiên quyết đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, để Đảng ta và hệ thống chính trị của nước ta thật sự là đạo đức, là văn minh.
Sáu là, xây dựng môi trường văn hóa số phù hợp với nền kinh tế số, xã hội số và công dân số, làm cho văn hóa thích nghi, điều tiết sự phát triển bền vững đất nước trong bối cảnh Cách mạng công nghiệp lần thứ tư.
Về giải pháp
Trước hết, tiếp tục nâng cao nhận thức và năng lực lãnh đạo của Đảng, sự quản lý của Nhà nước trên lĩnh vực văn hóa để đáp ứng yêu cầu phát triển văn hóa, xây dựng con người Việt Nam trong thời kỳ phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng. Khắc phục tư tưởng “duy kinh tế”, chỉ tập trung cho kinh tế mà ít quan tâm đến văn hóa. Phải quán triệt nghiêm túc quan điểm “văn hóa phải được đặt ngang hàng với kinh tế, chính trị, xã hội”.
Thứ hai, xây dựng, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ trực tiếp làm công tác văn hóa tương xứng với yêu cầu và nhiệm vụ phát triển văn hóa Việt Nam trong giai đoạn mới;
Thứ ba, quan tâm hơn nữa đến việc bảo tồn, tôn tạo và phát huy các giá trị văn hóa dân tộc, các giá trị văn hóa vật thể và phi vật thể của các vùng, miền, của đồng bào các dân tộc, kết hợp với tiếp thu tinh hoa văn hóa của thời đại.
Thứ tư, chú trọng xây dựng văn hóa ứng xử lành mạnh trong xã hội, phát huy những giá trị tích cực về thuần phong mỹ tục của gia đình và xã hội; nêu cao tinh thần tương thân, tương ái, đoàn kết; trọng tình nghĩa, trọng công lý và đạo lý xã hội
Kiên quyết, kiên trì đấu tranh chống tham ô, tham nhũng, tiêu cực; chống sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, "quét sạch chủ nghĩa cá nhân", nguồn gốc của mọi sự tham nhũng, tiêu cực, hư hỏng ngay trong các ngành văn hóa, các cơ quan làm công tác văn hóa. Chú trọng thực hiện quy định nêu gương của cán bộ, đảng viên. Thực hiện tốt những nội dung trên góp phần quan trọng củng cố mặt trận văn hoá vững chắc trong chặng đường đổi mới đất nước.
Là một tỉnh miền núi phía Bắc, Tuyên Quang có 22 dân tộc cùng sinh sống, dân số trên 88 vạn người, trong đó dân tộc Kinh chiếm 43,3%, còn lại là các dân tộc khác như: Tày, Dao, Sán Chay, Sán Dìu, Mông... Tỉnh có 06 huyện, 01 thành phố; 137 xã, phường, thị trấn. Vận dụng nội dung tác phẩm “Xây dựng và phát triển nền văn hoá Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc” của cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng trong xây dựng và phát triển văn hoá của tỉnh Tuyên Quang, thời gian qua, với sự lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh; sự quản lý, điều hành chủ động, linh hoạt của chính quyền các cấp, sự đồng thuận của nhân dân các dân tộc trong tỉnh, lĩnh vực văn hóa đã đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận tiêu biểu như sau:
Xây dựng con người Tuyên Quang phát triển toàn diện:
Cấp uỷ Đảng, chính quyền tỉnh đã thực hiện có hiệu quả công tác tuyên truyền, giáo dục toàn diện đối với nhân dân các dân tộc trong tỉnh, tăng cường giáo dục, đào tạo thế hệ trẻ; xây dựng môi trường giáo dục an toàn, thân thiện trong giáo viên, sinh viên, học sinh các cấp học; kết quả 100% cán bộ quản lý, nhà giáo, nhân viên, học sinh, sinh viên được tuyên truyền, phổ biến, học tập các vấn đề liên quan đến văn hóa ứng xử, môi trường văn hóa trong gia đình, nhà trường và cộng đồng. 95% cán bộ quản lý, nhà giáo, nhân viên, Đoàn Thanh niên, Hội Sinh viên, Đội Thiếu niên trong nhà trường được bồi dưỡng nâng cao năng lực ứng xử văn hóa và có năng lực tốt trong tổ chức giáo dục văn hóa ứng xử trong trường học. 80% trường học đạt tiêu chuẩn xanh, sạch, đẹp, an toàn, lành mạnh, thân thiện, góp phần xây dựng môi trường văn hóa trong nhà trường,... Việc triển khai, thực hiện quy tắc ứng xử văn hóa trong môi trường học đường có sự chuyển biến mạnh mẽ trong đội ngũ nhà giáo, cán bộ quản lý giáo dục, nhân viên, học sinh, sinh viên, gia đình và cộng đồng. Quan tâm, tạo điều kiện cho đội ngũ cán bộ, đảng viên tham gia các lớp đào tạo nâng cao trình độ lý luận chính trị, trình độ chuyên môn nghiệp vụ, quan tâm đội ngũ cán bộ trẻ có năng lực, cán bộ là người dân tộc thiểu số.
Xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức đủ năng lực, phẩm chất ngang tầm nhiệm vụ; người đứng đầu các cơ quan, đơn vị luôn gương mẫu đi đầu, tích cực chủ động trong thực hiện nhiệm vụ phát triển sự nghiệp văn hoá. Quan tâm thực hiện có hiệu quả nội dung Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII), Kết luận Hội nghị Trung ương 4 (khóa XIII), Kết luận số 01-KL/TW, ngày 18/5/2021 của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Chỉ thị 05-CT/TW, ngày 15/5/2016 về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Thực hiện tốt công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng, quan liêu, hách dịch; kịp thời ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng suy thoái về chính trị, đạo đức, lối sống trong cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức, góp phần tạo sự chuyển biến về văn hóa chính trị.
Bên cạnh phẩm chất, năng lực cần chú trọng nâng cao thể lực, tầm vóc con người Tuyên Quang theo Đề án tổng thể phát triển thể lực, tầm vóc người Việt Nam giai đoạn 2011 - 2030; gắn giáo dục thể chất với giáo dục tri thức, đạo đức, kỹ năng sống, đáp ứng yêu cầu xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới. Tổ chức phát động nhiều phong trào thi đua yêu nước trong cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức và nhân dân trong toàn tỉnh. Hằng năm, tỉnh duy trì tổ chức vinh danh 10 công dân tiêu biểu là những người có nhiều đóng góp, thành tích nổi bật trong các lĩnh vực của đời sống xã hội trên địa bàn tỉnh. Gặp mặt, tuyên dương những người trẻ có thành tích cao trên các lĩnh vực, có tiềm năng và sức lan toả rộng rãi trong sự nghiệp xây dựng và phát triển tỉnh Tuyên Quang; tuyên dương học sinh giỏi các cấp; gặp mặt, biểu dương “Gia đình văn hóa nhiều thế hệ tiêu biểu tỉnh Tuyên Quang”, gương điển hình tiên tiến trong sản xuất kinh doanh, Tri thức khoa học và công nghệ tiêu biểu, già làng, người có uy tín trong cộng đồng.
- Xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh:
Phát huy hiệu quả phong trào“Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa", trọng tâm là xây dựng gia đình văn hóa; thôn, tổ dân phố văn hóa; cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp văn hóa, gắn với việc thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới, cuộc vận động "Xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh". Việc phát huy giá trị truyền thống tốt đẹp, xây dựng gia đình no ấm, tiến bộ, hạnh phúc, văn minh góp phần hạn chế sự bất bình đẳng giới, bạo lực gia đình, ngăn chặn tệ nạn xã hội xâm nhập vào gia đình; quan tâm bảo vệ, chăm sóc, giáo dục trẻ em, nhất là trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn; quan tâm công tác giảm nghèo, chăm sóc sức khỏe của nhân dân.
Việc tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 02-CT/TU ngày 17/7/2013 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy; Quyết định số 28/2013/QĐ-UBND ngày 30/11/2013 của Ủy ban nhân dân tỉnh về việc ban hành Quy định thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang và lễ hội trên địa bàn tỉnh Tuyên Quang có sự chuyển biến rõ rệt. Việc cưới, việc tang đã được đại bộ phận cán bộ, công chức, viên chức và nhân dân thực hiện nghiêm túc theo đúng quy định. Năm 2024, toàn tỉnh đã thành lập được 598 mô hình điểm văn minh trong việc cưới, việc tang.
Hoạt động biểu diễn nghệ thuật chuyên nghiệp, văn nghệ quần chúng thiết thực, ý nghĩa thường xuyên được tổ chức, thu hút đông đảo cán bộ, đảng viên, đoàn viên, hội viên và nhân dân tham gia thông qua thực hiện các phong trào thi đua, các hội thi, hội diễn, liên hoan. Các cơ quan, đơn vị, địa phương và các tổ chức chính trị xã hội có nhiều mô hình mới, cách làm hay, sáng tạo liên quan xây dựng và phát triển văn hóa, có sức lan tỏa mạnh mẽ, tạo môi trường văn hóa lành mạnh, nâng cao đời sống tinh thần cho nhân dân.
Hoạt động thể dục, thể thao phát triển mạnh mẽ. Chú trọng nâng cao chất lượng tổ chức các phong trào thể thao quần chúng, trọng tâm là đẩy mạnh thực hiện cuộc vận động ''Toàn dân rèn luyện thân thể theo gương Bác Hồ vĩ đại''. Đến nay, tỷ lệ gia đình, người dân thường xuyên tham gia tập luyện thể thao ngày càng tăng, thể thao thành tích cao có nhiều khởi sắc, số câu lạc bộ, vận động viên tăng cao cả về số lượng và chất lượng; cơ sở vật chất, sân thể thao ở các địa phương được đầu tư nâng cấp, nhiều công trình thể thao được xây dựng mới, hiện đại, như: sân bóng đá mini nhân tạo, sân quần vợt, nhà luyện tập môn cầu lông.
- Xây dựng văn hóa trong kinh tế:
Xây dựng môi trường cạnh tranh lành mạnh, đông thời hỗ trợ, khuyến khích doanh nghiệp, doanh nhân đầu tư nghiên cứu, ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật, đổi mới công nghệ, xác lập quyền sở hữu công nghiệp trên địa bàn tỉnh Tuyên Quang theo Nghị quyết số 31/2013/NQ-HĐND ngày 12/12/2013 của Hội đồng nhân dân tỉnh; tạo điều kiện, khuyến khích các doanh nghiệp, doanh nhân trên địa bàn tỉnh xây dựng và phát triển các sản phẩm có uy tín, chất lượng, mang thương hiệu xứ Tuyên; tăng cường công tác phối hợp triển khai chương trình “Mỗi xã một sản phẩm”, góp phần phát triển nâng cao chất lượng sản phẩm OCOP của địa phương. Khai thác, phát triển các loại hình du lịch như du lịch tâm linh, nghỉ dưỡng, du lịch sinh thái, du lịch lễ hội, du lịch Homestay... thu hút khách du lịch, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.
- Nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động văn hóa:
Các cấp chính quyền từ tỉnh đến cơ sở thường xuyên kiện toàn, củng cố hệ thống tổ chức bộ máy quản lý nhà nước trên lĩnh vực văn hóa theo hướng “chuẩn hóa” cán bộ; thực hiện rà soát, công bố, niêm yết các thủ tục hành chính theo hướng công khai, minh bạch, rút ngắn thời gian. Đặc biệt, năm 2023, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp với Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy tham mưu Ban Thường vụ Tỉnh ủy ban hành Chỉ thị số 07 CT/TU ngày 11/9/2023 về xây dựng và phát triển văn hóa, con người Tuyên Quang đáp ứng yêu cầu phát triển toàn diện, bền vững; xây dựng và hoàn thiện chuyên đề học tập năm 2024 với chủ đề: “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh về xây dựng và phát triển văn hóa, góp phần đưa Tuyên Quang trở thành tỉnh phát triển khá, toàn diện, bền vững trong khu vực miền núi phía Bắc”. Các cơ quan chức năng thường xuyên tiến hành kiểm tra, giám sát quá trình thực hiện Nghị quyết; thực hiện tốt công tác thanh tra, kiểm tra các hoạt động văn hóa, kinh doanh dịch vụ văn hóa trên địa bàn tỉnh, góp phần giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn tỉnh.
Việc bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa vật thể và phi vật thể trên địa bàn tỉnh luôn được các cấp, các ngành quan tâm, định kỳ hằng năm, ngành chức năng tổ chức kiểm tra, khảo sát hiện trạng các di tích, di sản văn hóa phi vật thể để kịp thời trùng tu, tôn tạo, chống xuống cấp các di tích, bảo tồn các di sản văn hóa phi vật thể; xây dựng hồ sơ đề nghị cấp có thẩm quyền xếp hạng di tích cấp tỉnh, di tích quốc gia, di tích Quốc gia đặc biệt. Thực hiện công tác phục hồi, bảo tồn, tôn tạo các di tích trên địa bàn tỉnh bằng nguồn vốn đầu tư từ ngân sách địa phương và Chương trình mục tiêu. Đặc biệt, Khu di tích lịch sử quốc gia đặc biệt Tân Trào đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt quy hoạch tổng thể bảo quản, tu bổ, tôn tạo và phát huy giá trị di tích gắn với phát triển du lịch đến năm 2025 (trong đó có các hạng mục quan trọng đã hoàn thành, như: Khu tưởng niệm các vị tiền bối cách mạng, Quảng trường Tân Trào. Các công trình đang triển khai: Bảo tàng ATK Tân Trào và Phòng chiếu phim); Quy hoạch tổng thể phát triển Khu du lịch quốc gia Tân Trào, tỉnh Tuyên Quang đến năm 2030; Quy hoạch bảo quản, tu bổ, phục hồi và phát huy giá trị di tích lịch sử quốc gia đặc biệt Địa điểm tổ chức Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ II của Đảng.
Công tác quản lý, phục dựng và tổ chức lễ hội truyền thống trên địa bàn tỉnh có sự chuyển biến tích cực, các hoạt động lễ hội diễn ra trang trọng, an toàn, tiết kiệm cùng nhiều hoạt động văn hóa, thể thao, các trò chơi dân gian sôi nổi, thu hút đông đảo người dân và du khách tham gia. Lựa chọn những di sản văn hóa tiêu biểu lập hồ sơ đề nghị Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đưa vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, phối hợp với 10 tỉnh có di sản Then hoàn thiện hồ sơ di sản "Thực hành Then của người Tày, Nùng, Thái ở Việt Nam" trình UNESCO công nhận Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Duy trì tổ chức Lễ hội Thành Tuyên trở thành sản phẩm du lịch đặc sắc, ấn tượng, hấp dẫn, riêng có của Tuyên Quang và thường xuyên được đổi mới, nâng cao chất lượng tổ chức với quy mô quốc gia, quốc tế thu hút đông đảo du khách trong nước và quốc tế đến với Tuyên Quang. Qua đó, góp phần quảng bá và giới thiệu bản sắc văn hóa dân tộc, hình ảnh đất và người Tuyên Quang tới bạn bè quốc tế; đồng thời tiếp thu chọn lọc những tinh hoa văn hóa nhân loại, làm phong phú hơn bản sắc văn hóa các dân tộc tỉnh Tuyên Quang.
Hệ thống thiết chế văn hóa từ tỉnh đến cơ sở được phát huy vai trò, hoạt động thường xuyên và hiệu quả. Khai thác, phát huy hiệu quả các thiết chế văn hóa trọng điểm cấp tỉnh, như: Khuôn viên Quảng trường Nguyễn Tất Thành; Tượng đài "Bác Hồ với nhân dân các dân tộc tỉnh Tuyên Quang", Hồ Công viên Tân Quang, Quảng trường Trung tâm thành phố Tuyên Quang; hệ thống nhà văn hóa thôn, tổ dân phố được đầu tư xây dựng,... góp phần đáp ứng nhu cầu hoạt động vui chơi, giải trí và sáng tạo của nhân dân. Hoàn thiện, bổ sung trang thiết bị kỹ thuật trang bị cho phát thanh, truyền hình, chiếu phim lưu động. Đa dạng hóa các phương thức hoạt động, sử dụng hiệu quả hệ thống thiết chế văn hóa, như: hệ thống nhà văn hóa; thư viện, tủ sách cơ sở. Nâng cao chất lượng hoạt động của Đoàn nghệ thuật dân tộc tỉnh; Bảo tàng tỉnh; các Trung tâm văn hóa, thông tin từ tỉnh đến cơ sở.
Sự nghiệp văn học, nghệ thuật của tỉnh thường xuyên được đổi mới, phát triển mạnh mẽ, đa dạng về đề tài, nội dung, loại hình, phương pháp sáng tác, nâng cao chất lượng toàn diện nền văn học, nghệ thuật của tỉnh. Phong trào sáng tác thu hút đông đảo hội viên và cộng tác viên tham gia, trong đó có nhiều hội viên là người dân tộc thiểu số, tài năng trẻ đủ khả năng kế thừa, phát triển sự nghiệp văn học, nghệ thuật của tỉnh trong giai đoạn mới. Chú trọng tuyên truyền, quảng bá các tác phẩm sáng tác về đề tài “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”, nhiều tác giả có các tác phẩm có chất lượng cao tham gia các cuộc thi sáng tác của tỉnh, khu vực, quốc gia. Quan tâm xét, đề nghị phong tặng danh hiệu nghệ sỹ Nhân dân, nghệ sỹ Ưu tú trong các lĩnh vực hoạt động nghệ thuật; nghệ nhân Nhân dân, nghệ nhân Ưu tú trong lĩnh vực di sản văn hóa phi vật thể; nghệ nhân nghề truyền thống. Tổ chức cuộc thi thiết kế, sáng tác biểu trưng (logo) tỉnh Tuyên Quang, biểu trưng (logo) Lễ hội Thành Tuyên; tổ chức thành công cuộc vận động sáng tác ca khúc, tiểu phẩm, thơ tuyên truyền về nông thôn mới tỉnh Tuyên Quang; thu hút đông đảo các tác giả trong và ngoài tỉnh tham gia ở nhiều loại thể loại khác nhau.
Ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác tuyên truyền, nổi bật là khai thác, đăng tải thông tin thông qua hệ thống mạng xã hội (Zalo, Facebook, YouTube, TikTok,…) nhằm kịp thời phản ánh thông tin, đáp ứng nhu cầu, nguyện vọng của nhân dân và phù hợp giai đoạn công nghệ số. Phát huy hiệu quả hoạt động của các trang thông tin điện tử các cơ quan, đơn vị, địa phương; Website Lễ hội Thành Tuyên; Xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu văn hóa, du lịch đáp ứng nhu cầu thời kỳ công nghệ thông tin hiện đại.
- Phát triển công nghiệp văn hóa đi đôi với xây dựng, hoàn thiện thị trường văn hóa
Tỉnh tập trung khai thác, phát triển các nghành công nghiệp văn hóa có lợi thế, tiềm năng, như: Trung tâm Thương mại Vincom Plaza; Trung tâm tổ chức sự kiện Royal Palace; khách sạn Mường Thanh tại thành phố Tuyên Quang được đầu tư xây dựng quy mô, đảm bảo trang thiết bị kỹ thuật và cơ sở vật chất hiện đại đi vào hoạt động, đáp ứng nhu cầu thực tiễn tại địa phương.
- Về hội nhập quốc tế về văn hóa và tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại:
Hằng năm, tổ chức các đoàn công tác của tỉnh thăm, làm việc tại nước ngoài, trong đó lồng ghép các hoạt động ngoại giao văn hóa, xúc tiến đầu tư, quảng bá văn hóa, du lịch; tham dự các sự kiện, hoạt động kỷ niệm của các nước tại Việt Nam; triển khai có hiệu quả các thỏa thuận quốc tế đã ký kết nhằm thúc đẩy mạnh mẽ quan hệ đối ngoại, giao lưu văn hóa, quảng bá, giới thiệu về mảnh đất, con người, tiềm năng, thế mạnh, kêu gọi hợp tác đầu tư vào một số lĩnh vực trọng tâm của tỉnh, trong đó có lĩnh vực văn hóa, du lịch.
Tăng cường triển khai các hoạt động ngoại giao văn hóa thông qua các sự kiện văn hóa lớn của tỉnh, trong đó có sự tham gia của các địa phương, đoàn khách quốc tế. Thường xuyên kết nối, tổ chức các cuộc gặp, làm việc của lãnh đạo tỉnh với tổ chức quốc tế đến làm việc, tham quan, khảo sát tại tỉnh. Đặc biệt, Lễ hội Thành Tuyên đã mời các địa phương nước ngoài có quan hệ hữu nghị với tỉnh tham gia các hoạt động xúc tiến thương mại, du lịch, văn hóa nghệ thuật, góp phần tăng cường giao lưu, tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại. Năm 2022 tỉnh đã hoàn thiện hồ sơ về công trình Quảng trường Nguyễn Tất Thành, thành phố Tuyên Quang để đăng ký tham gia và được trao giải "Giải thưởng phong cảnh thành phố Châu Á" (Asian townscape awards) cho công trình "Quảng trường Nguyễn Tất Thành - Tinh hoa của núi rừng". Đây là sự kiện có ý nghĩa quan trọng, góp phần lan tỏa, quảng bá hình ảnh Tuyên Quang đến bạn bè trong và ngoài nước.
Một số kết quả nổi bật trên khẳng định tỉnh Tuyên Quang tiếp tục xây dựng, gìn giữ những giái trị văn hoá truyền thống, tiếp thu yếu tố hiện đại tiến bộ; góp phần quan trọng xây dựng nền văn hoá Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc đúng với tinh thần tác phẩm của cố Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng còn nguyên giá trị; góp phần quan trọng thực hiện thành công mục tiêu Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Tuyên Quang lần thứ XVII, nhiệm kỳ 2020 - 2025 là: “Tiếp tục thực hiện mục tiêu xây dựng và phát triển nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, xây dựng con người Tuyên Quang có trí tuệ, có tinh thần vì cộng đồng, có khát vọng vươn lên, trong sáng, lành mạnh; khơi dậy trong nhân dân tinh thần yêu nước, tính cộng đồng, ý chí tự cường, phát huy truyền thống quê hương cách mạng; ngăn chặn có hiệu quả sự xuống cấp về đạo đức, lối sống…”[3].
Thạc sĩ Phạm Thị Thu Trang
Khoa Xây dựng Đảng
Khoa Xây dựng Đảng
(Bài viết trong Hội thảo khoa học cấp trường)
[1]Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Sđd, t.I, tr.110-111
[2] Sách xây dựng và phát triển nền văn hoá Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, Nxb Chính trị Quốc gia Sự Thật, H.2025
[3] Báo cáo 558-BC/TU, ngày 02/10/2020 Báo cảo chính trị của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh khóa XVI tại Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ XVII, nhiệm kỳ 2020 – 2025, tr 31
Tin mới nhất:
- ❧ Tăng cường công tác bảo vệ chính trị nội bộ trong quá trình sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị hiện nay -
- ❧ Bản lĩnh và trí tuệ Việt Nam trong Chiến dịch Điện Biên Phủ -
- ❧ Trí tuệ đổi mới, sáng tạo thiên tài với phương châm “Thà ít mà tốt” -
- ❧ Tuyên Quang nỗ lực nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe cho Nhân dân -
- ❧ Tư tưởng “Thần tốc, táo bạo, bất ngờ, chắc thắng” – yếu tố quyết định làm nên chiến thắng mùa Xuân năm 1975 -