Trong bối cảnh hiện nay, việc phát huy vai trò nêu gương của Bí thư chi bộ và Tổ trưởng tổ dân phố tại cơ sở không chỉ là yêu cầu chính trị mà còn là động lực quan trọng thúc đẩy sự phát triển bền vững của cộng đồng. Những người đứng đầu này không chỉ là cầu nối giữa Đảng, chính quyền với nhân dân mà còn là hình mẫu về đạo đức, lối sống và tinh thần trách nhiệm. Thực tiễn ở tỉnh Tuyên Quang - một địa phương miền núi với đặc điểm địa lý, dân cư đa dạng cho thấy rằng, đội ngũ Bí thư chi bộ và Tổ trưởng tổ dân phố đã trở thành những tấm gương sáng trong việc vận động nhân dân thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước. Họ không ngại khó khăn, luôn đi đầu trong các phong trào thi đua yêu nước, xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh. Sự tận tâm, gương mẫu của họ đã góp phần quan trọng vào việc củng cố niềm tin của nhân dân đối với Đảng, tạo nên sự đồng thuận và đoàn kết trong cộng đồng.
          Tính đến đầu năm 2025, tỉnh Tuyên Quang có khoảng 921.187 người, trong đó 56,7% là đồng bào dân tộc thiểu số. Hệ thống chính trị cơ sở với 1.731 thôn, tổ dân phố ,trong số này, có 1.125 thôn  bản (chiếm 69,99%) có Bí thư chi bộ đồng thời là Trưởng thôn, Tổ trưởng tổ dân phố hoặc Bí thư chi bộ đồng thời là Trưởng ban công tác mặt trận. Thực tiễn tại tỉnh Tuyên Quang thời gian qua cho thấy, việc phát huy vai trò nêu gương của đội ngũ Bí thư chi bộ - Tổ trưởng tổ dân phố đã góp phần nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của Đảng tại cơ sở, tạo nên những chuyển biến tích cực trong thực hiện nhiệm vụ chính trị, phát triển kinh tế - xã hội, giữ gìn an ninh trật tự tại cơ sở.
          Điển hình tiêu biểu trong đội ngũ cán bộ cơ sở là ông Hà Hữu Vịnh, Bí thư Chi bộ kiêm Trưởng thôn Trung Tâm, xã Kháng Nhật (huyện Sơn Dương). Ông được người dân trong thôn và chính quyền địa phương ghi nhận là một đảng viên mẫu mực, luôn tận tụy với công việc, sâu sát thực tế và gương mẫu trong lối sống. Thôn Trung Tâm có 124 hộ, chủ yếu là đồng bào dân tộc Tày, đời sống còn nhiều khó khăn. Ông Vịnh đã cùng chi bộ và các tổ chức đoàn thể tích cực vận động người dân phát triển kinh tế hộ gia đình, khai thác tiềm năng từ trồng rừng, chăn nuôi, làm dịch vụ. Từ chỗ người dân e dè, thiếu tin tưởng, đến nay, sau nhiều năm “đi từng ngõ, gõ từng nhà”, thôn đã có 25 hộ trồng rừng với diện tích hơn 100 ha, 30 hộ buôn bán nhỏ và 18 hộ phát triển dịch vụ. Ông cũng là người khởi xướng phong trào hiến đất, góp công bê tông hóa đường làng, xây nhà văn hóa, xây dựng nhà ở kiên cố. Trên cương vị Bí thư Chi bộ, ông chú trọng giáo dục tư tưởng, đạo đức, đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh cho đảng viên và quần chúng, được nhân dân đồng lòng, tín nhiệm. Một mình đảm nhiệm hai vai trò vừa là Bí thư Chi bộ vừa là Trưởng thôn, ông Vịnh vẫn luôn sâu sát thực tế, nắm chắc tình hình và có chỉ đạo điều hành phù hợp, hiệu quả, được nhân dân tín nhiệm và đồng lòng.
          Một minh chứng sống động khác cho tinh thần nêu gương là ông Triệu Văn Đoan, Bí thư Chi bộ, Trưởng thôn Tân Thượng, xã Lương Thiện (huyện Sơn Dương) - người được dân địa phương trìu mến gọi là “Bí thư giám đốc”. Với 79 hộ dân (trong đó người dân tộc Dao chiếm 98%), đời sống kinh tế chủ yếu phụ thuộc vào rừng và cây chè, ông Đoan nhận thấy tiềm năng lớn nhưng còn manh mún, thiếu định hướng. Năm 2022, ông mạnh dạn vận động các hộ trồng chè thành lập Hợp tác xã, đầu tư máy móc chế biến, định hướng sản xuất theo hướng hữu cơ, thân thiện môi trường. Nhờ vai trò nêu gương của Bí thư Chi bộ, chỉ sau hơn một năm, Hợp tác xã chè Tân Thượng đã có hơn 8ha chè đạt tiêu chuẩn VietGAP, sản phẩm được hoàn thiện truy xuất nguồn gốc và đang đăng ký OCOP. Giá bán chè khô lên tới 500.000 đồng/kg - gấp nhiều lần so với trước kia. Không chỉ góp phần nâng cao thu nhập, ổn định cuộc sống, sản phẩm chè Tân Thượng còn khơi dậy niềm tự hào bản sắc dân tộc và tinh thần chủ động hội nhập cho người dân đồng bào dân tộc Dao nơi đây. Hành động “dám nghĩ, dám làm” của ông Triệu Văn Đoan thực sự là ngọn cờ đầu, là tấm gương sáng trong phong trào phát triển kinh tế, xây dựng nông thôn mới tại vùng sâu, vùng xa của Tuyên Quang.
          Một điển hình nữa là ông Nguyễn Tiến Đồng, Bí thư Chi bộ, Trưởng thôn Yên Trung, xã Thanh Tương, huyện Na Hang. Ông là một trong 95 Bí thư Chi bộ tiêu biểu được tỉnh Tuyên Quang tuyên dương nhân dịp kỷ niệm 95 năm thành lập Đảng. Với sự gương mẫu, quyết đoán, ông đã lãnh đạo Chi bộ phát huy tốt vai trò hạt nhân chính trị, phối hợp với các tổ chức đoàn thể vận động người dân phát triển kinh tế, giữ gìn bản sắc văn hóa, xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu. Đến nay, thôn Yên Trung không còn hộ nghèo, thu nhập bình quân đầu người đạt 58 triệu đồng/năm (năm 2024) và phấn đấu đạt 62 triệu đồng trong năm 2025. Các công trình hạ tầng như đường nội thôn, nhà văn hóa được đầu tư xây dựng, 04 nhà tạm được xóa bỏ, 01 nhà dột nát được sửa chữa. Bên cạnh đó, ông Đồng đặc biệt quan tâm đến công tác quốc phòng - an ninh, duy trì mô hình tự quản, bảo đảm trật tự an toàn xã hội từ cơ sở. Ông cũng vận động được hàng chục triệu đồng cho các quỹ xã hội, khuyến học và đền ơn đáp nghĩa. Với phương châm “Đảng mạnh từ cơ sở, dân tin từ việc làm cụ thể”, Ông cùng chi bộ kết nạp 02 đảng viên mới năm 2024 và dự kiến kết nạp thêm 03 đảng viên năm 2025.
          Tại huyện Hàm Yên, một tấm gương tiêu biểu trong phát huy vai trò người đứng đầu ở cơ sở là bà Nguyễn Thị Tính, Bí thư Chi bộ, Trưởng thôn Tháng 10, xã Yên Lâm, huyện Hàm Yên. Không chỉ tận tụy, sâu sát với dân, bà Tính còn là người dám nghĩ, dám làm, tiên phong trong chuyển đổi tư duy sản xuất nông nghiệp theo hướng bền vững. Trước tình trạng cam Sành ở Yên Lâm rớt giá nghiêm trọng vào năm 2021, bà đã tìm hiểu, học hỏi mô hình mới và vận động 16 hộ dân thành lập Hợp tác xã Nông nghiệp xanh Yên Lâm để nâng cao giá trị sản phẩm, ổn định đầu ra. Nhờ sự lãnh đạo quyết liệt, khoa học của chị, đến nay Hợp tác xã đã có 49 ha cam đạt tiêu chuẩn VietGAP, mỗi năm tiêu thụ khoảng 600 tấn cam tươi và trên 02 tấn cam sấy. Sản phẩm cam của Hợp tác xã không chỉ được tiêu thụ rộng rãi trong tỉnh mà còn vươn đến các thị trường lớn như Thái Nguyên, Hải Phòng, Nam Định, Bình Định, TP Hồ Chí Minh… Nhờ bảo đảm chất lượng và ổn định đầu ra, đời sống thành viên Hợp tác xã ngày càng được nâng cao. Trong vai trò Bí thư Chi bộ, bà Nguyễn Thị Tính còn tích cực đổi mới nội dung sinh hoạt chi bộ, chú trọng phát huy dân chủ, trách nhiệm của đảng viên. Bản thân bà luôn là người tiên phong, gương mẫu, chủ động nắm bắt thời cơ, khơi dậy tinh thần đoàn kết, sáng tạo trong cán bộ, đảng viên và nhân dân. Chính sự quyết đoán và tâm huyết đó đã giúp Hợp tác xã không ngừng phát triển, từng bước xây dựng nền nông nghiệp có chiến lược dài hạn, hiệu quả và bền vững.
          Không chỉ ở vùng nông thôn, ở khu vực đô thị, vai trò nêu gương của cán bộ cơ sở cũng được thể hiện rõ nét qua tấm gương bà Nhữ Thị Thu, Bí thư Chi bộ kiêm Tổ trưởng tổ dân phố Nông Trường (thị trấn Yên Sơn). Từng là giáo viên THCS, sau khi nghỉ chế độ, bà tiếp tục được nhân dân tín nhiệm bầu giữ nhiều vị trí quan trọng ở cơ sở như Trưởng Ban công tác Mặt trận, Tổ trưởng tổ dân phố, và đến năm 2022 là Bí thư Chi bộ. Với phong cách làm việc sâu sát, nói đi đôi với làm, bà đã huy động được hơn 256 triệu đồng và hàng trăm ngày công từ người dân để xây dựng nhà văn hóa, bê tông hóa đường làng, xây dựng khuôn viên thể thao rộng 400m², tạo không gian sinh hoạt cộng đồng sôi nổi, đậm đà bản sắc. Đặc biệt, trong quá trình giải phóng mặt bằng xây dựng cụm công nghiệp Thắng Quân, bà Thu đã phối hợp cùng chính quyền tuyên truyền, vận động nhân dân bàn giao hơn 50 ha đất, hỗ trợ định hướng nghề nghiệp mới cho 30 hộ không còn đất trồng chè. Bà cũng tích cực vận động nhân dân hiến hơn 360 m² đất, làm hơn 1.500 m đường, trồng hoa, lắp đèn chiếu sáng. Đến nay, tổ dân phố chỉ còn 03 hộ nghèo, 65% số hộ đạt mức khá và giàu, thu nhập bình quân gần 04 triệu đồng/người/tháng.
          Những tấm gương như ông Vịnh, ông Đoan, ông Đồng, bà Tính, bà Thu chỉ là vài ví dụ tiêu biểu trong hàng nghìn cán bộ cơ sở ở tỉnh Tuyên Quang đang ngày đêm tận tụy với nhiệm vụ được giao. Họ là lực lượng tiên phong, đóng vai trò “cầu nối” đưa các chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước đến với người dân; là chỗ dựa vững chắc cho chính quyền địa phương trong việc thực hiện các nhiệm vụ chính trị, phát triển kinh tế - xã hội và xây dựng đời sống văn hóa ở cơ sở.
          Trong thời gian tới, để tiếp tục phát huy vai trò nêu gương của cán bộ cơ sở, Tuyên Quang đặt mục tiêu phấn đấu đến năm 2025 đạt 100% Bí thư Chi bộ đồng thời là Trưởng thôn, Tổ trưởng tổ dân phố hoặc Trưởng ban công tác mặt trận. Các huyện, thành phố đã bám sát các nghị định, thông tư của Chính phủ để ban hành kế hoạch triển khai công tác bầu cử trưởng thôn, xóm, tổ dân phố nhiệm kỳ 2025 - 2027. Các xã, phường, thị trấn cũng xây dựng và ban hành kế hoạch bầu cử Trưởng thôn, Tổ dân phố sát với tình hình thực tế địa phương, đảm bảo tỷ lệ 100% thôn, tổ dân phố có Bí thư Chi bộ kiêm Tổ trưởng tổ dân phố hoặc Trưởng thôn kiêm Trưởng ban công tác mặt trận.
          Từ thực tiễn tỉnh Tuyên Quang, có thể khẳng định: trách nhiệm nêu gương của Bí thư chi bộ, Tổ trưởng tổ dân phố không chỉ là yêu cầu đạo đức cách mạng, mà còn là yếu tố mang tính quyết định đối với sự thành công trong mọi phong trào, mọi chính sách ở cơ sở. Như lời Bác Hồ từng dạy: “Một tấm gương sống còn có giá trị hơn một trăm bài diễn văn tuyên truyền.” Các Bí thư chi bộ, Tổ trưởng tổ dân phố chính là những “tấm gương sống” đang từng ngày góp phần quan trọng vào sự nghiệp xây dựng Đảng, xây dựng quê hương Tuyên Quang phát triển giàu mạnh, dân chủ, kỷ cương, văn minh, hiện đại, xứng đáng với niềm tin yêu của Đảng và nhân dân.

   Thạc sĩ Dương Thúy Ngọc
Khoa lý luận cơ sở