Nghiên cứu - Trao đổi
Quan điểm về khoa học, công nghệ trong Văn kiện Đại hội XII của Đảng và sự vận dụng vào bài giảng trong chương trình Trung cấp lý luận chính trị - hành chính
Ngày Đăng: 12/1/2018 10:14 Lượt xem: 492
Trong sự nghiệp CNH - HĐH hiện nay khoa học, công nghệ ( KHCN) đang chiếm một vị trí đặc biệt quan trọng. Ngay từ khi bắt đầu quá trình đổi mới, Đảng và Nhà nước ta đã quan tâm hoàn thiện và đổi mới quan điểm, các chủ trương, chính sách trong lĩnh vực khoa học và công nghệ. Kế thừa những quan điểm qua các kỳ Đại hội, Trong Báo cáo chính trị tại Đại hội XII của Đảng lại nhấn mạnh các quan điểm chỉ đạo phát triển và ứng dụng KHCN trong những năm tới: "Phát triển và ứng dụng khoa học, công nghệ thật sự là quốc sách hàng đầu”.
Do đó việc nghiên cứu quan điểm về KHCN trong Văn kiện Đại hội lần thức XII của Đảng để vận dụng đưa vào bài giảng là một vấn đề rất quan trọng góp phần không nhỏ trong việc đưa Nghị quyết của Đảng vào cuộc sống.
Khoa Xây dựng Đảng là một trong 4 khoa chuyên môn của Trường Chính trị tỉnh Tuyên Quang, Khoa Xây dựng Đảng đảm nhiệm 4 phần học trong Chương trình Trung cấp lý luận chính trị - hành chính hiện nay, trong đó có phần học là: Đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước Việt Nam về các lĩnh vực của đời sống xã hội.
Trong những năm qua, với tinh thần chủ động, tích cực, tìm tòi và sáng tạo cùng với sự nỗ lực và lòng yêu nghề, giảng viên khoa Xây dựng Đảng đã thực hiện tốt việc vận dụng Nghị quyết của Đảng vào trong mỗi tiết học, bài học và từng môn học.
Để tiếp tục góp phần đưa nội dung trong văn kiện, nghị quyết của Đảng đi vào cuộc sống, mỗi giảng viên trong Khoa cần tăng cường việc tiếp thu, tìm kiếm, cập nhật kịp thời và chính xác những nội dung mới trong Nghị quyết của Đảng, chủ động đưa những nội dung Nghị quyết Đại hội XII của Đảng vào trong bài giảng cho phù hợp, từ đó tạo sự hứng thú cho học viên trong từng giờ giảng, nâng cao hơn nữa chất lượng giảng dạy của giảng viên, của khoa cũng như của nhà trường.
Đối với bài giảng: Đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước về giáo dục - đào tạo, khoa học - công nghệ. Giảng viên cần nắm vững và vận dụng đưa vào bài giảng những nội dung trong Văn kiện Đại hội lần thứ XII của Đảng như sau:
1. Phát triển khoa học công nghệ thật sự là quốc sách hàng đầu, là động lực quan trọng để phát triển kinh tế- xã hội.
Đại hội XII của Đảng chỉ rõ: “phát triển mạnh mẽ khoa học và công nghệ, làm cho khoa học và công nghệ thật sự là quốc sách hàng đầu, là động lực quan trọng nhất để phát triển lực lượng sản xuất hiện đại, kinh tế tri thức, nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh của nền kinh tế; bảo vệ môi trường, bảo đảm quốc phòng an ninh”[1]. Đây là kết quả của quá trình nhận thức, phát triển tư duy lý luận và tổng kết thực tiễn của Đảng, nhất là qua 30 năm đổi mới.
Vai trò quốc sách hàng đầu của KHCN thể hiện ở chỗ, KHCN có liên quan trực tiếp đến mọi lĩnh vực của đời sống xã hội và ngày càng trở thành động lực quan trọng trong phát triển của xã hội, đặc biệt là lĩnh vực phát triển sản xuất vật chất; mặt khác thể hiện ở sự nhận thức ngày càng đầy đủ và sâu sắc của con người về vai trò ngày càng tăng của khoa học, công nghệ.
Đại hội XII của Đảng cũng nhấn mạnh: Làm cho khoa học và công nghệ thật sự là “ động lực nhất để phát triển lực lượng sản xuất hiện đại, kinh tế tri thức”[2]. Đây là nhận thức quan trọng xuất phát từ nhu cầu hàng đầu của phát triển kinh tế- xã hội ở nước ta chính là tập trung phát triển lực lượng sản xuất hiện đại và phát triển kinh tế tri thức. Đồng thời trong định hướng phát triển cũng phải làm cho KHCN nghệ trở thành động lực hàng đầu góp phần bảo đảm quốc phòng, an ninh. Đối với bất kỳ một quốc gia, dân tộc, xã hội nào, nắm được KHCN trong tay là nắm được con đường phát triển nhanh và bền vững.
2. Phát triển và ứng dụng khoa học, công nghệ cần được tập trung đầu tư trước một bước.
Đây là nội dung có giá trị chỉ đạo sâu sắc nhận thức và hành động của các cấp ủy đảng, chính quyền, đoàn thể các ngành, các cấp trong phát triển và ứng dụng khoa học công nghệ.
Quan điểm đó chỉ rõ: Hoạt động khoa học và công nghệ không chỉ là nhiệm vụ của các nhà khoa học, các nhà quản lý khoa học mà là công việc của mọi cấp, mọi ngành. Mọi hoạt động kinh tế xã hội đều đòi hỏi phải có nội dung khoa học công nghệ để nâng cao năng suất, chất lượng và hiệu quả. Mọi hành động phải xác định cơ sở khoa học của nó.
Phát triển và ứng dụng khoa học, công nghệ cần được tập trung đầu tư trước một bước đòi hỏi các cấp ủy đảng, chính quyền, mọi cấp, mọi ngành phải đổi mới nâng cao nhận thức về ý nghĩa của khoa học công nghệ, coi phát triển đẩy mạnh ứng dụng KHCN là một nhiệm vụ chính trị trọng tâm, một bộ phận không thể thiếu của quy hoạch phát triển địa phương đơn vị; gắn mục tiêu phát triển KHCN với mục tiêu phát triển kinh tế, xã hội của địa phương.
3. Phát triển khoa học và công nghệ đạt trình độ tiên tiến trong một số lĩnh vực.
Đại hội XII của Đảng tiếp tục xác định: “ đến năm 2020, khoa học và công nghệ Việt Nam đạt trình độ của nhóm các nước dẫn đầu ASEAN; đến năm 2030, có một số lĩnh vực đạt trình độ tiên tiến thế giới”[3]
Mục tiêu này thể hiện sự nhất quán, kiên trì và quyết tâm chính trị của Đảng đối với sự phát triển KHCN, thể hiện ở các nội dung:
- Phát triển KHCN đạt trình độ tiên tiến trong một số lĩnh vực mà Việt Nam có thế mạnh.
- Phát triển đồng bộ các lĩnh vực khoa học xã hội, khoa học tự nhiên, khoa học kỹ thuật và công nghệ.
- Hình thành đồng bộ đội ngũ cán bộ KH và CN có trình độ cao, tâm huyết trung thực, tận tụy. Phát triển các tổ chức tập thể KHCN mạnh, các nhà khoa học đầu ngành.
4. Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ đồng bộ cơ chế quản lý, tổ chức, hoạt động, khoa học và công nghệ.
Đại hội XII chỉ rõ nhiệm vụ, giải pháp: “ Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ, đồng bộ cơ chế quản lý, tổ chức, hoạt động, khoa học và công nghệ, nhất là cơ chế quản lý, phương thức đầu tư và cơ chế tài chính”[4]
Nhiệm vụ, giải pháp này tập trung vào một số nội dung yêu cầu sau:
- Có cơ chế thúc đẩy đổi mới công nghệ theo hướng ứng dụng công nghệ mới, công nghệ hiện đại.
- Quy hoạch sắp xếp lại hệ thống tổ chức khoa học và công nghệ; xây dựng một số trung tâm nghiên cứu hiện đại.
- Tăng cường liên kết giữa các tổ chức khoa học và công nghệ với doanh nghiệp; mở rộng hình thức liên kết.
- Xây dựng và thực hiện chính sách đào tạo, bồi dưỡng, trọng dụng đội ngũ cán bộ khoa học và công nghệ.
- Kiện toàn, nâng cao năng lực bộ máy và đội ngũ cán bộ quản lý nhà nước về khoa học và công nghệ.
5. Phát huy và tăng cường tiềm lực khoa học và công nghệ quốc gia.
Tăng cường hợp tác về khoa học và công nghệ, nhất là công nghệ cao.
Đại hội XII của Đảng xác định: “ Tăng cường tiềm lực khoa học, công nghệ và xây dựng đổi mới sáng tạo quốc gia”[5], “ Ưu tiên và tập trung mọi nguồn lực quốc gia cho phát triển khoa học công nghệ”[6]
Đây là một trong những điểm mới trong quan điểm của Đảng về khoa học công nghệ. Quan điểm nhấn mạnh:
- Tập trung nguồn lực để nghiên cứu, phát triển các hướng khoa học, công nghệ mũi nhọn, trọng điểm và đẩy mạnh ứng dụng, phát triển công nghệ cao, công nghệ mới và kỹ thuật hiện đại.
- Đổi mới tư duy, tăng cường vai trò lãnh đạo của Đảng, quản lý của Nhà nước đối với sự nghiệp phát triển KHCN.
- Tăng cường hợp tác về KHCN để tranh thủ nguồn lực và tri thức của các quốc gia tiên tiến; đồng thời từng bước nâng cao năng lực trình độ nghiên cứu trong nước để tham gia hợp tác:
+ Cần xác định rõ đối tác chiến lược trong hợp tác nghiên cứu chung và địa bàn trọng điểm có nguồn công nghệ cần khai thác.
+ Triển khai hợp tác khoa học và công nghệ tầm quốc gia với các nước tiên tiến về khoa học và công nghệ, là đối tác chiến lược của Việt Nam.
+ Tăng cường hợp tác giữa các trung tâm nghiên cứu trong nước với các tổ chức nghiên cứu khoa học công nghệ nước ngoài.
+ Nghiên cứu hình thành một số trung tâm khoa học công nghệ hiện đại có liên kết với các tổ chức tiên tiến nước ngoài.
Quan điểm của Đảng về phát triển và ứng dụng khoa học, công nghệ thể hiện trong Văn kiện Đại hội lần thứ XII của Đảng ngày càng hoàn thiện. Nội dung quan điểm của Đại hội là bước phát triển mới trong tư duy lý luận của Đảng về khoa học công nghệ. Mỗi cấp, mỗi ngành, mỗi địa phương cơ sở cần triển khai một cách cụ thể thiết thực. Đội ngũ nhà giáo, nhà khoa học, kết hợp chặt chẽ hoạt động khoa học, công nghệ với giáo dục đào tạo, các giảng viên giảng dạy cần nghiên cứu sâu sắc nội dung quan điểm của Đảng vận dụng đưa vào bài giảng một cách phù hợp thiết thực tạo động lực đẩy nhanh sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa và phát triển bền vững kinh tế- xã hội vì mục tiêu: dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.
Do đó việc nghiên cứu quan điểm về KHCN trong Văn kiện Đại hội lần thức XII của Đảng để vận dụng đưa vào bài giảng là một vấn đề rất quan trọng góp phần không nhỏ trong việc đưa Nghị quyết của Đảng vào cuộc sống.
Khoa Xây dựng Đảng là một trong 4 khoa chuyên môn của Trường Chính trị tỉnh Tuyên Quang, Khoa Xây dựng Đảng đảm nhiệm 4 phần học trong Chương trình Trung cấp lý luận chính trị - hành chính hiện nay, trong đó có phần học là: Đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước Việt Nam về các lĩnh vực của đời sống xã hội.
Trong những năm qua, với tinh thần chủ động, tích cực, tìm tòi và sáng tạo cùng với sự nỗ lực và lòng yêu nghề, giảng viên khoa Xây dựng Đảng đã thực hiện tốt việc vận dụng Nghị quyết của Đảng vào trong mỗi tiết học, bài học và từng môn học.
Để tiếp tục góp phần đưa nội dung trong văn kiện, nghị quyết của Đảng đi vào cuộc sống, mỗi giảng viên trong Khoa cần tăng cường việc tiếp thu, tìm kiếm, cập nhật kịp thời và chính xác những nội dung mới trong Nghị quyết của Đảng, chủ động đưa những nội dung Nghị quyết Đại hội XII của Đảng vào trong bài giảng cho phù hợp, từ đó tạo sự hứng thú cho học viên trong từng giờ giảng, nâng cao hơn nữa chất lượng giảng dạy của giảng viên, của khoa cũng như của nhà trường.
Đối với bài giảng: Đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước về giáo dục - đào tạo, khoa học - công nghệ. Giảng viên cần nắm vững và vận dụng đưa vào bài giảng những nội dung trong Văn kiện Đại hội lần thứ XII của Đảng như sau:
1. Phát triển khoa học công nghệ thật sự là quốc sách hàng đầu, là động lực quan trọng để phát triển kinh tế- xã hội.
Đại hội XII của Đảng chỉ rõ: “phát triển mạnh mẽ khoa học và công nghệ, làm cho khoa học và công nghệ thật sự là quốc sách hàng đầu, là động lực quan trọng nhất để phát triển lực lượng sản xuất hiện đại, kinh tế tri thức, nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh của nền kinh tế; bảo vệ môi trường, bảo đảm quốc phòng an ninh”[1]. Đây là kết quả của quá trình nhận thức, phát triển tư duy lý luận và tổng kết thực tiễn của Đảng, nhất là qua 30 năm đổi mới.
Vai trò quốc sách hàng đầu của KHCN thể hiện ở chỗ, KHCN có liên quan trực tiếp đến mọi lĩnh vực của đời sống xã hội và ngày càng trở thành động lực quan trọng trong phát triển của xã hội, đặc biệt là lĩnh vực phát triển sản xuất vật chất; mặt khác thể hiện ở sự nhận thức ngày càng đầy đủ và sâu sắc của con người về vai trò ngày càng tăng của khoa học, công nghệ.
Đại hội XII của Đảng cũng nhấn mạnh: Làm cho khoa học và công nghệ thật sự là “ động lực nhất để phát triển lực lượng sản xuất hiện đại, kinh tế tri thức”[2]. Đây là nhận thức quan trọng xuất phát từ nhu cầu hàng đầu của phát triển kinh tế- xã hội ở nước ta chính là tập trung phát triển lực lượng sản xuất hiện đại và phát triển kinh tế tri thức. Đồng thời trong định hướng phát triển cũng phải làm cho KHCN nghệ trở thành động lực hàng đầu góp phần bảo đảm quốc phòng, an ninh. Đối với bất kỳ một quốc gia, dân tộc, xã hội nào, nắm được KHCN trong tay là nắm được con đường phát triển nhanh và bền vững.
2. Phát triển và ứng dụng khoa học, công nghệ cần được tập trung đầu tư trước một bước.
Đây là nội dung có giá trị chỉ đạo sâu sắc nhận thức và hành động của các cấp ủy đảng, chính quyền, đoàn thể các ngành, các cấp trong phát triển và ứng dụng khoa học công nghệ.
Quan điểm đó chỉ rõ: Hoạt động khoa học và công nghệ không chỉ là nhiệm vụ của các nhà khoa học, các nhà quản lý khoa học mà là công việc của mọi cấp, mọi ngành. Mọi hoạt động kinh tế xã hội đều đòi hỏi phải có nội dung khoa học công nghệ để nâng cao năng suất, chất lượng và hiệu quả. Mọi hành động phải xác định cơ sở khoa học của nó.
Phát triển và ứng dụng khoa học, công nghệ cần được tập trung đầu tư trước một bước đòi hỏi các cấp ủy đảng, chính quyền, mọi cấp, mọi ngành phải đổi mới nâng cao nhận thức về ý nghĩa của khoa học công nghệ, coi phát triển đẩy mạnh ứng dụng KHCN là một nhiệm vụ chính trị trọng tâm, một bộ phận không thể thiếu của quy hoạch phát triển địa phương đơn vị; gắn mục tiêu phát triển KHCN với mục tiêu phát triển kinh tế, xã hội của địa phương.
3. Phát triển khoa học và công nghệ đạt trình độ tiên tiến trong một số lĩnh vực.
Đại hội XII của Đảng tiếp tục xác định: “ đến năm 2020, khoa học và công nghệ Việt Nam đạt trình độ của nhóm các nước dẫn đầu ASEAN; đến năm 2030, có một số lĩnh vực đạt trình độ tiên tiến thế giới”[3]
Mục tiêu này thể hiện sự nhất quán, kiên trì và quyết tâm chính trị của Đảng đối với sự phát triển KHCN, thể hiện ở các nội dung:
- Phát triển KHCN đạt trình độ tiên tiến trong một số lĩnh vực mà Việt Nam có thế mạnh.
- Phát triển đồng bộ các lĩnh vực khoa học xã hội, khoa học tự nhiên, khoa học kỹ thuật và công nghệ.
- Hình thành đồng bộ đội ngũ cán bộ KH và CN có trình độ cao, tâm huyết trung thực, tận tụy. Phát triển các tổ chức tập thể KHCN mạnh, các nhà khoa học đầu ngành.
4. Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ đồng bộ cơ chế quản lý, tổ chức, hoạt động, khoa học và công nghệ.
Đại hội XII chỉ rõ nhiệm vụ, giải pháp: “ Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ, đồng bộ cơ chế quản lý, tổ chức, hoạt động, khoa học và công nghệ, nhất là cơ chế quản lý, phương thức đầu tư và cơ chế tài chính”[4]
Nhiệm vụ, giải pháp này tập trung vào một số nội dung yêu cầu sau:
- Có cơ chế thúc đẩy đổi mới công nghệ theo hướng ứng dụng công nghệ mới, công nghệ hiện đại.
- Quy hoạch sắp xếp lại hệ thống tổ chức khoa học và công nghệ; xây dựng một số trung tâm nghiên cứu hiện đại.
- Tăng cường liên kết giữa các tổ chức khoa học và công nghệ với doanh nghiệp; mở rộng hình thức liên kết.
- Xây dựng và thực hiện chính sách đào tạo, bồi dưỡng, trọng dụng đội ngũ cán bộ khoa học và công nghệ.
- Kiện toàn, nâng cao năng lực bộ máy và đội ngũ cán bộ quản lý nhà nước về khoa học và công nghệ.
5. Phát huy và tăng cường tiềm lực khoa học và công nghệ quốc gia.
Tăng cường hợp tác về khoa học và công nghệ, nhất là công nghệ cao.
Đại hội XII của Đảng xác định: “ Tăng cường tiềm lực khoa học, công nghệ và xây dựng đổi mới sáng tạo quốc gia”[5], “ Ưu tiên và tập trung mọi nguồn lực quốc gia cho phát triển khoa học công nghệ”[6]
Đây là một trong những điểm mới trong quan điểm của Đảng về khoa học công nghệ. Quan điểm nhấn mạnh:
- Tập trung nguồn lực để nghiên cứu, phát triển các hướng khoa học, công nghệ mũi nhọn, trọng điểm và đẩy mạnh ứng dụng, phát triển công nghệ cao, công nghệ mới và kỹ thuật hiện đại.
- Đổi mới tư duy, tăng cường vai trò lãnh đạo của Đảng, quản lý của Nhà nước đối với sự nghiệp phát triển KHCN.
- Tăng cường hợp tác về KHCN để tranh thủ nguồn lực và tri thức của các quốc gia tiên tiến; đồng thời từng bước nâng cao năng lực trình độ nghiên cứu trong nước để tham gia hợp tác:
+ Cần xác định rõ đối tác chiến lược trong hợp tác nghiên cứu chung và địa bàn trọng điểm có nguồn công nghệ cần khai thác.
+ Triển khai hợp tác khoa học và công nghệ tầm quốc gia với các nước tiên tiến về khoa học và công nghệ, là đối tác chiến lược của Việt Nam.
+ Tăng cường hợp tác giữa các trung tâm nghiên cứu trong nước với các tổ chức nghiên cứu khoa học công nghệ nước ngoài.
+ Nghiên cứu hình thành một số trung tâm khoa học công nghệ hiện đại có liên kết với các tổ chức tiên tiến nước ngoài.
Quan điểm của Đảng về phát triển và ứng dụng khoa học, công nghệ thể hiện trong Văn kiện Đại hội lần thứ XII của Đảng ngày càng hoàn thiện. Nội dung quan điểm của Đại hội là bước phát triển mới trong tư duy lý luận của Đảng về khoa học công nghệ. Mỗi cấp, mỗi ngành, mỗi địa phương cơ sở cần triển khai một cách cụ thể thiết thực. Đội ngũ nhà giáo, nhà khoa học, kết hợp chặt chẽ hoạt động khoa học, công nghệ với giáo dục đào tạo, các giảng viên giảng dạy cần nghiên cứu sâu sắc nội dung quan điểm của Đảng vận dụng đưa vào bài giảng một cách phù hợp thiết thực tạo động lực đẩy nhanh sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa và phát triển bền vững kinh tế- xã hội vì mục tiêu: dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.
Cử nhân Vũ Thị Sen
Giảng viên khoa Xây dựng Đảng
Giảng viên khoa Xây dựng Đảng
[1] Đảng cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII, Văn phòng Trung ương Đảng, Hà Nội- 2016, tr 119-120
[2] Đảng cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII, Sđd, tr 120
[3] Đảng cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII, Sđd, tr 120
[4] Đảng cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII, Sđd, tr 121
[5] Đảng cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII, Sđd, tr 297
[6] Đảng cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII, Sđd, tr 121
Tin mới nhất:
- ❧ Chủ trương bê tông hoá đường giao thông nông thôn - Ý Đảng hợp lòng dân -
- ❧ Tấm gương giảng viên Trường Chính trị tỉnh Tuyên Quang tham gia công tác dân vận khéo tại cơ sở -
- ❧ "Niềm tin được xây dựng từ hành động" (Kỳ 3) -
- ❧ "Niềm tin được xây dựng từ hành động" (Kỳ 2) -
- ❧ "Niềm tin được xây dựng từ hành động" (Kỳ 1) -
