Đã thành thông lệ, gần 10 năm nay, cứ đến dịp rằm trung thu (15/8 âm lịch) thành phố Tuyên Quang về đêm lại rực rỡ sắc màu bởi những mô hình đèn trung thu khổng lồ. Lễ hội Thành Tuyên là nét văn hóa đặc sắc, độc đáo duy nhất trên cả nước.
           Nét độc đáo của lễ hội Thành Tuyên thể hiện ở những điểm sau:
          Thứ nhất, mô hình đèn trung thu lớn, số lượng nhiều, có năm lên đến 90 mô hình. Đã 03 lần đạt kỷ lục Guinness Việt Nam. Năm 2016, cặp đèn kéo quân đặt tại Quảng trường Nguyễn Tất Thành, thành phố Tuyên Quang được Hội đồng xác lập kỷ lục Guinness Việt Nam trao bằng xác nhận cặp đèn kéo quân lớn nhất Việt Nam. Trước đó, Tuyên Quang cũng đã đạt kỷ lục “Mâm cỗ trung thu lớn nhất Việt Nam’ và “Lễ hội có nhiều đèn lồng lớn nhất Việt Nam”.

Người dân nô nức tham gia Lễ hội Thành Tuyên năm 2016

          Thứ hai, đây là hoạt động xuất phát từ ý tưởng sáng tạo và sự tham gia trực tiếp của nhân dân. Bắt đầu xuất hiện từ 2004, lúc đầu chỉ là những mô hình đèn trung thu nhỏ hình các con vật ngộ nghĩnh do các tổ dân phố nghĩ ra và cùng nhau làm cho con em mình chơi xung quanh tổ. Về sau các mô hình ngày càng lớn dần, cầu kỳ hơn, sáng tạo hơn, từ một tổ lan sang nhiều tổ khác tạo thành một hoạt động xã hội hóa có sức lan tỏa lớn.  Nhận thấy có thể phát triển những mô hình tự phát thành một lễ hội có tiềm năng, do người dân làm chủ và phát triển nó thành một hoạt động văn hóa thu hút khách du lịch. Từ năm 2014, Lễ hội Thành Tuyên chính thức được nâng cấp thành lễ hội cấp tỉnh.
          Thứ ba, các mô hình được mô phỏng từ những truyền thuyết dân gian, truyện cổ tích, truyện ngụ ngôn của Việt Nam. Nhiều mô hình được lấy ý tưởng gắn với những sự kiện lịch sử hào hùng của dân tộc mang nhiều ý nghĩa giáo dục cao.
           Thứ tư, các mô hình được tổ chức diễn diễu dọc theo các dãy phố trên địa bàn thành phố Tuyên Quang. Hình ảnh người dân nô nức kéo các mô hình xuống phố cùng với tiếng hò reo, cổ vũ của người dân hai bên đường tạo nên không khí vui tươi và đem lại hình ảnh đẹp về con người Tuyên Quang gần gũi, thân thiện. Lễ hội đã thu hút được sự tham gia của đông đảo nhân dân và du khách thập phương.
          Năm 2016, lễ hội Thành Tuyên được tổ chức kết hợp với các hoạt động văn hóa khác như: tổ chức cuộc thi Người đẹp xứ Tuyên; Hợp tác phát triển du lịch “Qua những miền di sản Việt Bắc”; Liên hoan ảnh nghệ thuật khu vực miền núi phía Bắc lần thứ 16, trưng bày, giới thiệu “Ẩm thực các dân tộc vùng núi phía Bắc”; Lễ hội Bia; Liên hoan Văn hóa văn nghệ dân gian.…Tham gia lễ hội Thành Tuyên năm 2016 còn có sự tham gia của Đoàn đại biểu đại sứ quán Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào; đại biểu tỉnh Xiêng Khoảng - CHDCND Lào; đại biểu Đại sứ quán nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa tại Việt Nam; đoàn đại biểu châu Văn Sơn, tỉnh Vân Nam- Trung Quốc; Đoàn đại biểu thành phố Anseong, tỉnh Gyeonggi (Hàn Quốc); lãnh  đạo UBND thành phố Hải Phòng, các tỉnh Phú Thọ, Lạng Sơn, Bắc Kạn, Hà Giang. Sự tham gia của đoàn đại biểu quốc tế và trong nước góp phần mở rộng quan hệ đối ngoại và nâng tầm quốc tế hóa của lễ hội.
          Lễ hội Thành Tuyên thực sự là hoạt động có ý nghĩa quảng bá hình ảnh về mảnh đất, di sản văn hóa và con người xứ Tuyên đến bạn bè trong nước và quốc tế, nâng cao đời sống tinh thần của nhân dân và góp phần phát triển du lịch của tỉnh./.

                                   Thạc sĩ Trần Thị Mai Thu
                                      Khoa Dân vận