Nghiên cứu - Trao đổi
Xã Thái Long với công tác đăng ký và quản lí hộ tịch
Ngày Đăng: 23/5/2019 9:4 Lượt xem: 454
Thái Long là một xã nông nghiệp nằm ở phía Đông Nam của thành phố Tuyên Quang, trong cụm khu công nghiệp Long Bình An, cách trung tâm thành phố 10 km, có đường quốc lộ 2 Tuyên Quang - Hà Nội, đường Hồ Chí Minh chạy qua do vậy rất thuận tiện cho việc giao lưu phát triển kinh tế văn hoá - xã hội; xã có tổng diện tích đất tự nhiên là 1.185 ha, 10 thôn với 913 hộ, 3978 khẩu. Nhận thức được tầm quan trọng của công tác hộ tịch trong những năm qua cấp ủy, chính quyền xã Thái Long luôn quan tâm, chú trọng thực hiện có hiệu quả các mặt hoạt động của công tác tư pháp nói chung và công tác hộ tịch nói riêng, coi đây là nhiệm vụ quan trọng và thường xuyên. Từ đó, các chủ trương, đường lối, chính sách và pháp luật được đi vào cuộc sống một cách kịp thời và hiệu quả, góp phần phòng ngừa, ngăn chặn, xử lý kịp thời những hành vi chỉnh sửa các giấy tờ hộ tịch để trốn tránh nghĩa vụ hoặc trốn tránh trách nhiệm pháp lý đối với hành vi vi phạm pháp luật.
Bám sát nhiệm vụ chính trị của địa phương cùng với sự hướng dẫn của Phòng Tư pháp thành phố, hàng năm xã đã xây dựng chương trình công tác cùng với kế hoạch thực hiện công tác tư pháp nói chung và công tác đăng ký và quản lý hộ tịch nói riêng…Đặc biệt xã được bố trí 01 công chức Tư pháp - Hộ tịch có đủ năng lực chuyên môn đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ, bên cạnh đó xã đã áp dụng hệ thống phần mềm quản lý hộ tịch vào hoạt động hiệu quả, tạo điều kiện thuận lợi cho nhân dân đến liên hệ làm việc. Nhờ đó, công tác hộ tịch của xã đã có nhiều chuyển biển tích cực, từng bước đi vào nề nếp và đạt được kết quả đáng khích lệ:
Thứ nhất, đối với công tác đăng ký khai sinh: Trung bình trong một năm trong xã Thái Long có gần 100 trẻ em được sinh ra. Do làm tốt công tác đăng ký và quản lý hộ tịch nên việc đăng ký khai sinh được người dân chấp hành khá tốt, số lượng khai sinh cơ bản ổn định. Điều này nói lên rằng người dân ngày càng thấy rõ tầm quan trọng của việc đăng ký khai sinh cho trẻ, quan tâm đến việc sớm đi khai sinh cho con em mình hơn, số trường hợp đăng ký khai sinh quá hạn giảm rõ rệt. Nếu như năm 2016 tổng số đăng ký khai sinh là 99 trường hợp trong đó đăng ký khai sinh đúng hạn là 79 trường hợp chiếm 79,8%, số khai sinh quá hạn là 20 trường hợp chiếm 20,2 % thì đến năm 2018 tổng số đăng ký khai sinh là 93 trường hợp, trong đó đăng ký khai sinh đúng hạn 78 trường hợp (chiếm 83,87%), số khai sinh quá hạn là 15 trường hợp (chiếm 16,1%), so với năm 2016 giảm 4,1%.
Thứ hai, công tác đăng ký kết hôn: Hôn nhân là sự liên kết đặc biệt giữa một người nam và một người nữ trên cơ sở tự nguyện và bình đẳng, sự liên kết đó phải được Nhà nước thừa nhận bằng sự phê chuẩn dưới hình thức pháp lý - đó là đăng ký kết hôn. Thực hiện tốt các quy định của pháp luật về hôn nhân gia đình và hộ tịch nên trong 03 năm qua (2016 – 2018) việc kết hôn trên địa bàn xã giữ ở mức ổn định và có xu hướng giảm nhẹ. Nếu như năm 2016 toàn xã có 37 đôi đăng ký kết hôn thì đến năm 2018 giảm còn 32 đôi. Nguyên nhân giảm là do công dân xin giấy xác nhận tình trạng hôn nhân để đi đăng ký kết hôn tại địa phương khác nơi đăng ký hộ khẩu thường trú của bên nam hoặc nữ còn lại. Và qua thực tế, việc kết hôn có xu hướng giảm nhưng vẫn đảm bảo tỷ lệ thuận với quy mô dân số. Qua theo dõi trong những năm qua ở địa phương cho thấy, hiện nay 100% cặp vợ chồng đều đăng ký kết hôn. Có được kết quả trên là nhờ vào công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật về Luật Hôn nhân và gia đình, Luật Hộ tịch... được tiến hành thường xuyên; với nhiều hình thức và nội dung phong phú qua đó công dân đã thấy được vai trò quan trọng của việc đăng ký kết hôn và tự giác thực hiện theo đúng quy định của pháp luật. Bên cạnh đó việc áp dụng công nghệ để thực hiện thủ tục đăng ký kết hôn giúp công tác này diễn ra nhanh chóng, thuận tiện hơn trước, tạo sự hài lòng của người dân với cung cách phục vụ của chính quyền cơ sở. Qua đó từng bước góp phần vào công tác cải cách hành chính của địa phương.
Thứ ba, công tác đăng ký khai tử: Điều 33 Luật Hộ tịch 2014 quy định “trong thời hạn 15 ngày kể từ ngày có người chết thì vợ, chồng hoặc con, cha, mẹ hoặc người thân thích khác của người chết có trách nhiệm đi đăng ký khai tử; trường hợp người chết không có người thân thích thì đại diện của cơ quan, tổ chức, cá nhân liên quan có trách nhiệm đi khai tử”. Tuy nhiên, thực tế cho thấy đại bộ phận người dân vẫn chưa coi trọng, chưa thấy và hiểu được vai trò quan trọng của công tác này. Những trường hợp đi khai tử thường do được hưởng quyền lợi có liên quan như: Khai tử được hưởng chế độ xã hội khi là thương binh hay thuộc diện chính sách (người từ 80 tuổi chết sẽ được hưởng mai táng phí)...
Để khắc phục tình trạng trên, UBND thành phố Tuyên Quang đã chỉ đạo cho các xã, phường trên địa bàn trong đó có xã Thái Long tập trung tuyên truyền, nâng cao nhận thức của người dân về vai trò của việc khai tử cho người chết. Chính vì vậy, trong 03 năm qua công tác đăng ký khai tử của UBND xã Thái Long đã đạt được kết quả tương đối tốt điều đó thể hiện rõ nét thông qua số trường hợp đăng ký khai tử tăng dần qua các năm. Nếu như năm 2016 số trường hợp đăng ký khai tử là 21 trường hợp trong đó đăng ký đúng hạn là 15 trường hợp (chiếm 71,43 %), trường hợp đăng ký quá hạn là 06 trường hợp (chiếm 28,57%), năm 2017 số đăng ký khai tử tăng lên 27 trường hợp trong đó đăng ký đúng hạn là 19 trường hợp (chiếm 70,37 %) và trường hợp đăng ký quá hạn là 08 trường hợp (chiếm 29,62%) thì đến năm 2018 số đăng ký khai tử tăng lên là 31 trường hợp, trong đó đăng ký đúng hạn là 16 trường hợp (chiếm 51,61%) còn đăng ký quá hạn là 15 trường hợp (chiếm 48,38 %).
Bên cạnh kết quả, công tác đăng ký và quản lý hộ tịch ở UBND xã Thái Long vẫn còn một số hạn chế: Tỷ lệ đăng ký khai sinh quá hạn còn cao, tỷ lệ đăng ký khai tử còn thấp trong đó khai tử quá hạn có xu hướng tăng; lễ đăng ký kêt hôn cho các đôi nam nữ chưa được trang trọng...; công chức Tư pháp - Hộ tịch xã đôi khi hoạt động chưa thực sự hiệu quả; chức năng, nhiệm vụ nhiều, hoạt động còn nể nang, chưa chuyên nghiệp, việc ghi chép sổ Hộ tịch có lúc còn thiếu nội dung, dữ kiện trong mẫu giấy tờ và sổ hộ tịch, chữ viết chưa đẹp...
Để khắc phục những hạn chế trên, để công tác đăng ký và quản lý hộ tich thực sự hiệu quả, trong thời gian tới UBND xã Thái Long cần tập trung làm tốt một số giải pháp sau:
Một là, Tăng cường sự lãnh đạo của các Cấp ủy, Chính quyền địa phương đối với công tác đăng ký và quản lý hộ tịch; xác định rõ việc đăng ký và quản lý hộ tịch là một nhiệm vụ chính trị, kinh tế, xã hội cần được quan tâm. Cấp ủy Đảng cơ sở cần ban hành Nghị quyết chuyên đề về công tác đăng ký và quản lý hộ tịch. Trên cơ sở đó, UBND xã Thái Long cần xây dựng chương trình, kế hoạch cụ thể để quản lý và nâng cao hơn nữa chất lượng công tác này trong thời gian tới.
Hai là, UBND xã cần tiến hành sơ kết, tổng kết những vấn đề vướng mắc phát sinh từ thực tế trong quá trình thực hiện đăng ký hộ tịch nhằm kiến nghị đến cơ quan có thẩm quyền để có sự điều chỉnh bổ sung hoặc hướng dẫn thực hiện thống nhất.
Ba là, thường xuyên quan tâm đến đội ngũ công chức Tư pháp – Hộ tịch, đề xuất kiến nghị cấp có thẩm quyền đào tạo, bồi dưỡng chuyên sâu cho đội ngũ công chức làm công tác hộ tịch đáp ứng yêu cầu thực tế. Cần kiến nghị mở những lớp đào tạo, tập huấn về chuyên môn cũng như kỹ năng giải quyết công việc cho cán bộ tư pháp thường xuyên, để cán bộ tư pháp có thể tiếp cận với những quy định hay văn bản pháp luật mới để tiếp thu thêm kiến thức, nâng cao trình độ nghiệp vụ của mình.
Bốn là, ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý hộ tịch giúp cho công tác đăng ký, quản lý nhà nước về hộ tịch được thực hiện một cách chính xác, khoa học, chất lượng và thống nhất trong phạm vi toàn quốc. Qua đó sẽ giảm bớt sức lao động thủ công, góp phần tăng năng suất lao động, tạo sự kết nối dữ liệu, nâng tầm quản lý giữa các cơ quan thực hiện đăng ký, quản lý nhà nước về hộ tịch.
Năm là, Ủy ban nhân dân xã cần tăng cường công tác kiểm tra để thấy được thực trạng cũng như kịp thời phát hiện sai sót để có những biện pháp xử lý nghiêm các cán bộ vi phạm pháp luật trong hoạt động đăng ký và quản lý hộ tịch.
Sáu là, Tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến thường xuyên các văn bản liên quan đến quyền nhân thân, đặc biệt là Hiến Pháp 2013, Luật Hôn nhân và gia đình 2014, Luật Hộ tịch 2014 và các văn bản hướng dẫn thi hành... để cán bộ và nhân dân hiểu rõ được vai trò quan trọng của công tác đăng ký và quản lý hộ tịch. Hằng tháng, công chức Tư pháp - Hộ tịch cần đến các thôn, xóm tuyên truyền, giáo dục pháp luật cho người dân hiểu hay giải quyết các vấn đề thắc mắc của người dân. Để người dân nhận thức được đăng ký hộ tịch vừa là quyền vừa là nghĩa vụ của mình, từ đó tự giác đi đăng ký để hoạt động đăng ký hộ tịch ngày càng đi vào nề nếp.
Bảy là, tăng cường việc trao đổi, học tập, rút kinh nghiệm trong việc thực hiện đăng ký hộ tịch giữa các xã, phường để đảm bảo tính thống nhất, hiệu quả trong việc thực hiện pháp luật liên quan./.
Bám sát nhiệm vụ chính trị của địa phương cùng với sự hướng dẫn của Phòng Tư pháp thành phố, hàng năm xã đã xây dựng chương trình công tác cùng với kế hoạch thực hiện công tác tư pháp nói chung và công tác đăng ký và quản lý hộ tịch nói riêng…Đặc biệt xã được bố trí 01 công chức Tư pháp - Hộ tịch có đủ năng lực chuyên môn đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ, bên cạnh đó xã đã áp dụng hệ thống phần mềm quản lý hộ tịch vào hoạt động hiệu quả, tạo điều kiện thuận lợi cho nhân dân đến liên hệ làm việc. Nhờ đó, công tác hộ tịch của xã đã có nhiều chuyển biển tích cực, từng bước đi vào nề nếp và đạt được kết quả đáng khích lệ:
Thứ nhất, đối với công tác đăng ký khai sinh: Trung bình trong một năm trong xã Thái Long có gần 100 trẻ em được sinh ra. Do làm tốt công tác đăng ký và quản lý hộ tịch nên việc đăng ký khai sinh được người dân chấp hành khá tốt, số lượng khai sinh cơ bản ổn định. Điều này nói lên rằng người dân ngày càng thấy rõ tầm quan trọng của việc đăng ký khai sinh cho trẻ, quan tâm đến việc sớm đi khai sinh cho con em mình hơn, số trường hợp đăng ký khai sinh quá hạn giảm rõ rệt. Nếu như năm 2016 tổng số đăng ký khai sinh là 99 trường hợp trong đó đăng ký khai sinh đúng hạn là 79 trường hợp chiếm 79,8%, số khai sinh quá hạn là 20 trường hợp chiếm 20,2 % thì đến năm 2018 tổng số đăng ký khai sinh là 93 trường hợp, trong đó đăng ký khai sinh đúng hạn 78 trường hợp (chiếm 83,87%), số khai sinh quá hạn là 15 trường hợp (chiếm 16,1%), so với năm 2016 giảm 4,1%.
Thứ hai, công tác đăng ký kết hôn: Hôn nhân là sự liên kết đặc biệt giữa một người nam và một người nữ trên cơ sở tự nguyện và bình đẳng, sự liên kết đó phải được Nhà nước thừa nhận bằng sự phê chuẩn dưới hình thức pháp lý - đó là đăng ký kết hôn. Thực hiện tốt các quy định của pháp luật về hôn nhân gia đình và hộ tịch nên trong 03 năm qua (2016 – 2018) việc kết hôn trên địa bàn xã giữ ở mức ổn định và có xu hướng giảm nhẹ. Nếu như năm 2016 toàn xã có 37 đôi đăng ký kết hôn thì đến năm 2018 giảm còn 32 đôi. Nguyên nhân giảm là do công dân xin giấy xác nhận tình trạng hôn nhân để đi đăng ký kết hôn tại địa phương khác nơi đăng ký hộ khẩu thường trú của bên nam hoặc nữ còn lại. Và qua thực tế, việc kết hôn có xu hướng giảm nhưng vẫn đảm bảo tỷ lệ thuận với quy mô dân số. Qua theo dõi trong những năm qua ở địa phương cho thấy, hiện nay 100% cặp vợ chồng đều đăng ký kết hôn. Có được kết quả trên là nhờ vào công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật về Luật Hôn nhân và gia đình, Luật Hộ tịch... được tiến hành thường xuyên; với nhiều hình thức và nội dung phong phú qua đó công dân đã thấy được vai trò quan trọng của việc đăng ký kết hôn và tự giác thực hiện theo đúng quy định của pháp luật. Bên cạnh đó việc áp dụng công nghệ để thực hiện thủ tục đăng ký kết hôn giúp công tác này diễn ra nhanh chóng, thuận tiện hơn trước, tạo sự hài lòng của người dân với cung cách phục vụ của chính quyền cơ sở. Qua đó từng bước góp phần vào công tác cải cách hành chính của địa phương.
Thứ ba, công tác đăng ký khai tử: Điều 33 Luật Hộ tịch 2014 quy định “trong thời hạn 15 ngày kể từ ngày có người chết thì vợ, chồng hoặc con, cha, mẹ hoặc người thân thích khác của người chết có trách nhiệm đi đăng ký khai tử; trường hợp người chết không có người thân thích thì đại diện của cơ quan, tổ chức, cá nhân liên quan có trách nhiệm đi khai tử”. Tuy nhiên, thực tế cho thấy đại bộ phận người dân vẫn chưa coi trọng, chưa thấy và hiểu được vai trò quan trọng của công tác này. Những trường hợp đi khai tử thường do được hưởng quyền lợi có liên quan như: Khai tử được hưởng chế độ xã hội khi là thương binh hay thuộc diện chính sách (người từ 80 tuổi chết sẽ được hưởng mai táng phí)...
Để khắc phục tình trạng trên, UBND thành phố Tuyên Quang đã chỉ đạo cho các xã, phường trên địa bàn trong đó có xã Thái Long tập trung tuyên truyền, nâng cao nhận thức của người dân về vai trò của việc khai tử cho người chết. Chính vì vậy, trong 03 năm qua công tác đăng ký khai tử của UBND xã Thái Long đã đạt được kết quả tương đối tốt điều đó thể hiện rõ nét thông qua số trường hợp đăng ký khai tử tăng dần qua các năm. Nếu như năm 2016 số trường hợp đăng ký khai tử là 21 trường hợp trong đó đăng ký đúng hạn là 15 trường hợp (chiếm 71,43 %), trường hợp đăng ký quá hạn là 06 trường hợp (chiếm 28,57%), năm 2017 số đăng ký khai tử tăng lên 27 trường hợp trong đó đăng ký đúng hạn là 19 trường hợp (chiếm 70,37 %) và trường hợp đăng ký quá hạn là 08 trường hợp (chiếm 29,62%) thì đến năm 2018 số đăng ký khai tử tăng lên là 31 trường hợp, trong đó đăng ký đúng hạn là 16 trường hợp (chiếm 51,61%) còn đăng ký quá hạn là 15 trường hợp (chiếm 48,38 %).
Bên cạnh kết quả, công tác đăng ký và quản lý hộ tịch ở UBND xã Thái Long vẫn còn một số hạn chế: Tỷ lệ đăng ký khai sinh quá hạn còn cao, tỷ lệ đăng ký khai tử còn thấp trong đó khai tử quá hạn có xu hướng tăng; lễ đăng ký kêt hôn cho các đôi nam nữ chưa được trang trọng...; công chức Tư pháp - Hộ tịch xã đôi khi hoạt động chưa thực sự hiệu quả; chức năng, nhiệm vụ nhiều, hoạt động còn nể nang, chưa chuyên nghiệp, việc ghi chép sổ Hộ tịch có lúc còn thiếu nội dung, dữ kiện trong mẫu giấy tờ và sổ hộ tịch, chữ viết chưa đẹp...
Để khắc phục những hạn chế trên, để công tác đăng ký và quản lý hộ tich thực sự hiệu quả, trong thời gian tới UBND xã Thái Long cần tập trung làm tốt một số giải pháp sau:
Một là, Tăng cường sự lãnh đạo của các Cấp ủy, Chính quyền địa phương đối với công tác đăng ký và quản lý hộ tịch; xác định rõ việc đăng ký và quản lý hộ tịch là một nhiệm vụ chính trị, kinh tế, xã hội cần được quan tâm. Cấp ủy Đảng cơ sở cần ban hành Nghị quyết chuyên đề về công tác đăng ký và quản lý hộ tịch. Trên cơ sở đó, UBND xã Thái Long cần xây dựng chương trình, kế hoạch cụ thể để quản lý và nâng cao hơn nữa chất lượng công tác này trong thời gian tới.
Hai là, UBND xã cần tiến hành sơ kết, tổng kết những vấn đề vướng mắc phát sinh từ thực tế trong quá trình thực hiện đăng ký hộ tịch nhằm kiến nghị đến cơ quan có thẩm quyền để có sự điều chỉnh bổ sung hoặc hướng dẫn thực hiện thống nhất.
Ba là, thường xuyên quan tâm đến đội ngũ công chức Tư pháp – Hộ tịch, đề xuất kiến nghị cấp có thẩm quyền đào tạo, bồi dưỡng chuyên sâu cho đội ngũ công chức làm công tác hộ tịch đáp ứng yêu cầu thực tế. Cần kiến nghị mở những lớp đào tạo, tập huấn về chuyên môn cũng như kỹ năng giải quyết công việc cho cán bộ tư pháp thường xuyên, để cán bộ tư pháp có thể tiếp cận với những quy định hay văn bản pháp luật mới để tiếp thu thêm kiến thức, nâng cao trình độ nghiệp vụ của mình.
Bốn là, ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý hộ tịch giúp cho công tác đăng ký, quản lý nhà nước về hộ tịch được thực hiện một cách chính xác, khoa học, chất lượng và thống nhất trong phạm vi toàn quốc. Qua đó sẽ giảm bớt sức lao động thủ công, góp phần tăng năng suất lao động, tạo sự kết nối dữ liệu, nâng tầm quản lý giữa các cơ quan thực hiện đăng ký, quản lý nhà nước về hộ tịch.
Năm là, Ủy ban nhân dân xã cần tăng cường công tác kiểm tra để thấy được thực trạng cũng như kịp thời phát hiện sai sót để có những biện pháp xử lý nghiêm các cán bộ vi phạm pháp luật trong hoạt động đăng ký và quản lý hộ tịch.
Sáu là, Tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến thường xuyên các văn bản liên quan đến quyền nhân thân, đặc biệt là Hiến Pháp 2013, Luật Hôn nhân và gia đình 2014, Luật Hộ tịch 2014 và các văn bản hướng dẫn thi hành... để cán bộ và nhân dân hiểu rõ được vai trò quan trọng của công tác đăng ký và quản lý hộ tịch. Hằng tháng, công chức Tư pháp - Hộ tịch cần đến các thôn, xóm tuyên truyền, giáo dục pháp luật cho người dân hiểu hay giải quyết các vấn đề thắc mắc của người dân. Để người dân nhận thức được đăng ký hộ tịch vừa là quyền vừa là nghĩa vụ của mình, từ đó tự giác đi đăng ký để hoạt động đăng ký hộ tịch ngày càng đi vào nề nếp.
Bảy là, tăng cường việc trao đổi, học tập, rút kinh nghiệm trong việc thực hiện đăng ký hộ tịch giữa các xã, phường để đảm bảo tính thống nhất, hiệu quả trong việc thực hiện pháp luật liên quan./.
Thạc sĩ Hán Thị Hạnh Thúy
Phó Trưởng khoa Nhà nước và Pháp luật
Phó Trưởng khoa Nhà nước và Pháp luật
Các tin liên quan:
- ❧ Điện Biên Phủ - Tiếng sấm "chấn động địa cầu"- Bài 2: Tác động của Chiến thắng Điện Biên Phủ đối với chiến lược quân sự của Mỹ (tiếp theo và hết) -
- ❧ Điện Biên Phủ - tiếng sấm "chấn động địa cầu" - Bài 1: Thức tỉnh các nước thuộc địa, nửa thuộc địa -
- ❧ Tự hào và tin tưởng dưới lá cờ vẻ vang của Đảng, quyết tâm xây dựng một nước Việt Nam ngày càng giàu mạnh, văn minh, văn hiến và anh hùng -
- ❧ Bác bỏ những luận điệu xuyên tạc bài viết về Đảng của Tổng Bí thư -
- ❧ Những dấu ấn về Đảng lãnh đạo văn hóa qua bài viết của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng -
